මම...
අඩවන්ව තිබූ
ඈ නෙත් දෙස බැලීමි.
ඒවායේ මලානික බව
ඇගේ සුන්දරත්වය වඩවයි
ඈ
සිහින් දිගු රතැඟිලි
ඇති දෑත්
මා සුරතට ගෙන
සෙමෙන් පිරිමැදීමි.
එහි සුමුදු බව
නැවුම් බවින් යුතු විය.
ඈතින් ඇසුනේ
පැරණි බට්ටා ඔරලෝසුවක
පැයක් හඟවන
බොල් හඬකි.
නිහඬ, නිසල
ඈ නෙතු යුගල දෙසට
ලංවූ මම
දීප්තිමත් දෑසත් සඟවන
ඈ දිගටි නෙතු පිය සිප ගතිමි.
ඇගේ ලැම පෙදෙසින් ආ
සමන් පිච්ච විලවුන් සුවඳට
එක් වූ
දහදිය සුවඳ
සිතට ගෙන ආවේ
පූර්ණ වූ කුල්මත් බවකි.
අවට පැතිරුණ
නිසල බවින්ද, නිහඬ බවින්ද
දිරිගත් මම,
ඇයට ආදරය කරන බව
පැවසීමි.
නිසලතාවය
තවත් දැඩි විය.
අඳුරු බිත්ති කොණකින්
නැඟි
හූනෙකුගේ හඬ ද
යටපත් කරමින්
ඇය
කොක් හඬලමින්
සිනාසීමට පටන් ගත්තාය.
ඇගේ දැසින්
කඳුළු වැගිරෙයි.
අන්දමන්ද වූ මම
ඈ දෙනෙතින්
දෑස් ඉවත් නොකරම
"ඈ මා හොඳින් දැන සිටි බවක්"
සිතා සිටි බව
කීමි.
ඈ මා
මා දෙසවත් නොබැලුවාය.
හති වැටීමෙන්දෝ
දුර්වල වූ
ඇගේ සිනහව නිසල විය.
ඇගේ ළැම වේගයෙන්
උස් පහත් වෙයි.
ඈ දෑස දෙස නොබලා
ඈ දෑතම බදා ගෙන
මම නැවතත්
මා ඇයට ආදරය කරන බව
පැවසීමි.
එය එතරම්ම
සැහැල්ලු විය, පහසු විය.
මොහොතකින්
නිසලතාවය බිඳ ගෙන
නැඟී ආවේ...
සිහින් ඉකි බිඳුමකි.
මා සුරතින්
දෑත් උදුරා ගත් ඇය
සිහින් දිගටි
රත් පැහැති මුහුණ
වසා ගත්තාය.
ඈ වෙතින්
ඉවත්ව එන තුරා
ඈ වචනයකුදු නොදෙඩුවාය.
පවිත්‍රා..
කඳුළු පිරි
රත් පැහැ දෑසින්
මා දෙස
බලා සිටියාය.
දිග කොරිඩෝව අවසන
වෙනදා පෙනෙන
දීප්තිමත් එළිය
අද නැත.
වැහි අඳුරින්
හාත්පස මලානිකය.
කදිම මුහුණක් ඇති
තරුණයෙක්
කවුන්ටරයේ හිඳින
තානායම් පල්ලා අමතයි.
"මෙන්න මෙයා හොඳයි
නම පවිත්‍රා නේද...?"
ප්‍රේමයෙන් පළි ගැනීම
ඇය මා දමා පලා ගියාය.
කොතෙක් වර ඈ හමු වුවද...
ඈ මා මග හැරියාය.
අද මා මුහුණට මුහුණ
මුණ ගැසුන හෙයින්
ඕ හට පලා යාමට නොහැකිය.
බොහෝ දුක් විඳිමින්
ඈගේ විරූපී දරුවා
රැක බලා ගනිමින් හුන් මම,
ඇගේ චපල කමින්
පළි ගන්නට සිතීමි.
ජනාකීර්ණ වීදියක් වෙත
ඇය ඇද ගෙන ගිය මම
සියලු දෙනා ඉදිරියේ
ඇයට අවමාන කරන්නට සිතීමි.
ඇය නිරුවත් කරන්නට සිතීමි.
ඇය ඇඳ සිටි සුන්දර කබා
ඉරා දැමුවෙමි.
ඇය ඊට මඳක් හෝ විරොධයක්
පළ නොකළාය.
ඇතුළත දුහුල් සළුවෙන්
වඩාත් අලංකාර වූ ඇය
නොවූ විරූ දඟකාරකමකින්
සිනාසෙන්නට පටන් ගත්තාය.
දුහුල් සළු කොණ
ඇඟිලි තුඩින් පටලවා ගත් මම
එය ඇද දැමීමට සැරසුණෙමි.
ඇය දෑත් ඔසවා
රමණීය ලෙසින් බමණය වෙමින්
මා කරන්නට ඉඩ දෙයි.
ඉන් වඩාත් දිරි ගත් මම
වැරයෙන් සළුව ඇදීමි.
තවත් ඇදීමි.
තව තවත් ඇදීමි.
එය නිමක් නොමැතිව ඇදේ!
මා උසින් යුතු සළු කන්දක්
ඉතිරි වීමෙනුදු
නිම නොවූ
මාගේ පළි ගැනීමේ ආශාව
ලජ්ජාවකට හැරුණේ
මොහොතකිනි.
ඇය නිසල සිනහව
නෙතඟ රඳවා
මා දෙසට ඇදෙයි
නැවතත් ඇගේ
සුන්දර සිනහවට,
දෙනෙතෙහි කාන්තියට
වසඟ වේ දෝයි බියෙන්...
මම දෙඇස් දෙකන් වසා ගතිමි.
අවටම සුවඳවත් කරමින්
මා අසළට ඇදී ආ ඇය
සියුමැලි ඇඟිලි තුඩගින්
මා හිස
සෙමෙන් පිරිමැද්දාය.
මා දැඩි සිත
වෙඬරු පිඬක් කිරීමට
ඇයට ගත වූයේ..
මොහොතකි.
ඈ දැක්මට මා තුළ හටගත්
ආශාව නිසාම
ඈ දෙසට හැරුණෙමි.
ඇගේ සුවඳ මුසු මඳ නළ
මා මත් කරවන සුළු විය.
ඇගේ දීප්තිමත් දෑස තුළින්
ගලන්නේ
ප්‍රේමයේ රසෝඝයයි...
එය තවත් අවසානයක් නොවීය...
ආරම්භයක්ම වීය.
කොතෙක් වර ඈ හමු වුවද...
ඈ මා මග හැරියාය.
අද මා මුහුණට මුහුණ
මුණ ගැසුන හෙයින්
ඕ හට පලා යාමට නොහැකිය.
බොහෝ දුක් විඳිමින්
ඈගේ විරූපී දරුවා
රැක බලා ගනිමින් හුන් මම,
ඇගේ චපල කමින්
පළි ගන්නට සිතීමි.
ජනාකීර්ණ වීදියක් වෙත
ඇය ඇද ගෙන ගිය මම
සියලු දෙනා ඉදිරියේ
ඇයට අවමාන කරන්නට සිතීමි.
ඇය නිරුවත් කරන්නට සිතීමි.
ඇය ඇඳ සිටි සුන්දර කබා
ඉරා දැමුවෙමි.
ඇය ඊට මඳක් හෝ විරොධයක්
පළ නොකළාය.
ඇතුළත දුහුල් සළුවෙන්
වඩාත් අලංකාර වූ ඇය
නොවූ විරූ දඟකාරකමකින්
සිනාසෙන්නට පටන් ගත්තාය.
දුහුල් සළු කොණ
ඇඟිලි තුඩින් පටලවා ගත් මම
එය ඇද දැමීමට සැරසුණෙමි.
ඇය දෑත් ඔසවා
රමණීය ලෙසින් බමණය වෙමින්
මා කරන්නට ඉඩ දෙයි.
ඉන් වඩාත් දිරි ගත් මම
වැරයෙන් සළුව ඇදීමි.
තවත් ඇදීමි.
තව තවත් ඇදීමි.
එය නිමක් නොමැතිව ඇදේ!
මා උසින් යුතු සළු කන්දක්
ඉතිරි වීමෙනුදු
නිම නොවූ
මාගේ පළි ගැනීමේ ආශාව
ලජ්ජාවකට හැරුණේ
මොහොතකිනි.
ඇය නිසල සිනහව
නෙතඟ රඳවා
මා දෙසට ඇදෙයි
නැවතත් ඇගේ
සුන්දර සිනහවට,
දෙනෙතෙහි කාන්තියට
වසඟ වේ දෝයි බියෙන්...
මම දෙඇස් දෙකන් වසා ගතිමි.
අවටම සුවඳවත් කරමින්
මා අසළට ඇදී ආ ඇය
සියුමැලි ඇඟිලි තුඩගින්
මා හිස
සෙමෙන් පිරිමැද්දාය.
මා දැඩි සිත
වෙඬරු පිඬක් කිරීමට
ඇයට ගත වූයේ..
මොහොතකි.
ඈ දැක්මට මා තුළ හටගත්
ආශාව නිසාම
ඈ දෙසට හැරුණෙමි.
ඇගේ සුවඳ මුසු මඳ නළ
මා මත් කරවන සුළු විය.
ඇගේ දීප්තිමත් දෑස තුළින්
ගලන්නේ
ප්‍රේමයේ රසෝඝයයි...
එය තවත් අවසානයක් නොවීය...
ආරම්භයක්ම වීය.
බලාපොරොත්තු?
"බලාපොරොත්තු මිනිසා ජීවත් කරයි" යනුවෙන් ප්‍රකට කියමනක් ඇත. සමහර බලාපොරොත්තු ඉටුවන තැනට කටයුතු යෙදෙන තෙක් ඒවා චිත්ත සන්තානයෙහි සැඟව සිටියි. ඒව ඉටු වුවහොත් එහි සැබෑ බලය ඔබට කිසිදාක නොපෙනෙයි. බලාපොරොත්තු සුන් වන විට පමණි එහි සැඟව සිටි අවස්තිථිය මුදා හැරෙන්නේ. ප්‍රභල හැඟීම් ඇත්තන් තුළින් එවන් ශක්ති විමෝචනයන් අවට සිටින්නන්ටද දැන ගත හැකිය. හැඟීම් සඟවා ගන්නෝ ඒව සිය චිත්ත සන්තානයෙහි සදාකාලික තුවාල ලෙසින් සඟවා ගනිති.
මා කියන මේ සිද්ධිය සිදුවී දැන් මාස කිහිපයක් ගත වී ඇත. එක් දිනක අගනුවර පැවති මංගල උත්සවයකට සහභාගී වී නැවත එමින් සිටියෙමි. රැයේ මැදියමද පසු වී තිබිණි. මුදුන් වෙමින් තිබුණු සඳ විසින් වීදි වල පහන් පරයා නගරය ආලෝකවත් කර තිබිණි. සාගරයට මුහුණලා තිබුණු දුම්රිය ස්ථානයට පැමිණි මම රාත්‍රී තැපැල් දුම්රියේ ටිකට් පතක් මිලදී ගතිමි.
සාගරය වෙනදාට වඩා නිවුණු බවක් පළ කළේය. සඳරැස් වැටී වෙරළෙහි තිබූ තෙමුණු ගල් පර වලින් දීප්තියක් නැඟෙයි. ගල්පර වල හැපී බිඳෙන රළ නඟන්නේ ශෝකී රාවයකි. දුම්රිය නැවතුමෙහි සිටියේ එක් මඟියෙක් පමණි. දුම්රිය මෙහි පැමිණීමට තරමක් වේලා තිබූ හෙයින් මම ලී බංකුවේ වාඩි වුනෙමි. මා අනික් මඟියා දෙස බැලුයෙමි. ඔහු මුහුද දෙස බලා සිටින්නේ ක්ෂිතිජය සොයන්නට දෑස වෙහෙස වන්නෙකු මෙනි. මම එක් වරම ඒ දෑස හඳුනා ගතිමි.
දයා! මට කෑගැසුණු තරම්ය.
මම ඔහු හිඳ ගෙන සිටි බංකුව වෙත ගියෙමි. මා දෙස හැරී බැලූ ඔහුගේ මුහුණද, ඒ බැරෑරුම් බැල්මද වෙනස් වූයේ මඳකිනි. නැඟුණු මඳ සිනහව මා ඔහු වෙත යන්නටත් පෙර වි‍යැකී ගියේය.
" ඒයි, උඹ මොකද මෙතන කරන්නේ " මම ඇසුවෙමි.
"මම මෙතන නිකම් ඉන්නවා." ඔහුගේ හඬ දුබලය. දයා මාගේ පාසල් මිතුරෙකි. ඔහු හමු වූයේ දස වසරකට පමණ පසුවය.
දයාගේ පෙනුම වෙනස් වී ඇත්තේ මඳකිනි. කොටට කපා පැත්තට පීරන කොණ්ඩය තවම එසේය. කාල වර්ණයට හුරු ඔහුගේ සිරුරේ පැහැය මඳ පැහැපත් බවක් ලබා තිබේ. හොඳින් හැඳ පැලඳ සිටියත් සියල්ල අවුල් කර ගත් ගතියක් ඔහු කෙරෙන් දිස්වෙයි.
"ඉතින් කොහෙද මේ ජැන්ඩියට ඇඳගෙන..... මගුල් ගෙදරකවත් ගියාද යාලුවා" දයා අසන්නේ සුපුරුදු සිනහවක් මුවඟට නංවමිනි. නමුත් ඔහු යමක් සඟවන බව මට දැනුණි. "මම මඟුල් ගෙදරක ගිහින් ගෙදර යන ගමන්, එතකොට උඹ.... ෂර්ට් එකේ බොත්තම් ගලවාගෙන.... ඔළුවත් අවුල් වෙලා..."
මගේ මිතුරා නිහඬය. හිස පහතට හරවාගෙනය. මුහුදේ හෝ.. හෝ.. හඬ අතුරින් ගලා එන සුලඟ හිටි හැටියේම තෙත් බවක් ගෙන ආයේය. ඒ පොද වැස්සක සලකුණුය. දයා තවමත් නිහඬය.
අපි ඔහු ඇමතුයේ දයා කියාය. මුල් නම අනෙකක වුවත් පාසලේ සාම්ප්‍රදාය වූයේ වාසගමින් ශිෂ්‍යයන් ඇමතීමයි. දයරත්න යන වාසගම කෙටි වූයෙන් ඔහු දයා විය. දයා ඉතාම සමජශීලී මිත්‍රශීලී මිනිසෙකු වූයේය. පාසලේදී ඔහු නොදත්තෙකු නොම වූ තරමට ඔහු ජනප්‍රිය චරිතයක් විය. නිතර සිනහ මුසු මුහුණින්ද, විහිලුවෙන්ද ඔහු අන් ශිෂ්‍යයන් කුල්මත් කළේය. ඉතා දක්ෂ සිසුවෙකු ලෙස සියලු දෙන පිළිගෙන තිබූ ඔහු බොහෝ විවෘතව තම අදහස් දැක්වූ අයුරු මට සිහියට නැඟෙයි. ඒ අදහස් වල අන්‍යයන් නොදකින පැත්තක් තිබූ බව මා හට මතකය.
නිහඬ බව බිඳිමින් දයා කතාව ආරම්භ කළේය.
"හ්ම්.... අපි අයෙත් හමු වුනේ හරිම දවසක නේද?....." "මම උඹට කියන්නම් මට ඒක උඹට කියන්න බැරි දෙයක් නෙමෙයි..මම මිනී මැරුවෙ නැහැ, හොරකම් කළේ නැහැ, මංකොල්ල කෑවේ නැහැ!!" "ඉතින් මට ඇයි බැරි මුළු ලෝකයටම වුනත් කෑගහල කියන්න" මම පුදුමයට පත් වීමි. ඔහුගේ බැරෑරුම් පෙනුම පැවසූයේ මෙය විහිලුවක් නොවන බවකි.
"දයා! මොනවද මේ කියවන්නේ... උඹ බීලද?... මොකක් ද වෙලා තියෙන්නේ.."
" මට මුකුත් වෙල නෑ බං! මම හොඳ සිහියෙන්! "
මම දයා ළඟින්ම වාඩි වුනෙමි. ඔහුගේ කර වටා අත දමා ඔහු ඇමතීමි.
"උඹට මොකක් හරි කරදරයක් නම් ඒක මට කියන ඒකෙන් උඹට සැනසීමක් ලැබෙන්න පුළුවන්. මට උදව්වක් කරන්නත් පුළුවන් වෙයි." මම කීවෙමි. දයා හිස එසවූයේය. වටපිට බැලුයේය. දිග සුසුමක් පිට කළ ඔහු කථාව ඇරඹීය.
උඹට මතකද අපි උසස් පෙළට ඉගෙන ගන්න කාලේ මම දවසක් දා අපේ යාලුවො ඔක්කොම බඳින්න කැමති කෙල්ලො ගැන කතා කළා! මගේ රුචිකත්වය උඹට මතකද?. කෙට්ටු උස කොණ්ඩය කොටට කපාපු.......!!!
"උඹට මතකද අනෙත් අවශ්‍යතාවය?"
අප කල්ලි ගැසී කතා බහ කරන අතරතුරදී දයා රෝස පැහැති පයෝධර තුඩු බලවත් අභිරුචියකින් කළ හෙලිදරව්ව මාගේ මතකයට නැඟේ.
"ඔව් ඔව් මට මතකයි! ඉතින් !"
මම විමතියෙන් යුතුව ඇසුවෙමි.
"උඹල හිතන්න ඇති ඒ වෙලාවෙ මම විහිළුවක් කරන්න ඇති කියල.. නේද?"
මට එහෙම ආසාවක් ආවෙ කොහොමද කියල මටත් තේරෙන්නෙ නැහැ. නමුත් මම තීරණය කළා මගේ බිරිඳ වෙන තරුණියක් ඒ අවශ්‍යතාවය සම්පූර්ණ කරන්න ඕන කියල.
මෙය නම් විකර කතාවකි. මගේ මුවඟට නැඟුනේ උපහාසය දනවන සිනහවක් විය යුතුය.
"ඉතින් දයා ඔයා කොහොමද ඒ වගේ කෙනෙක් හොයා ගන්නේ? සුද්දියක්ම බඳින්න වෙයි." මම කරුණාවෙන් ඇසීමි.
"හඃ ?? හිනා වෙන්න මට ද? මම කවදත් මට හරිය කියල හිතෙන දේ මොන කරදර බාධක ආවත් කරන කෙනෙක්. ? උඹ ඒක නොදන්නව කියල මම හිතන්නේ නැහැ."
"මම ගුවන් ඉංජිනේරුවෙක් වෙන්න හිතා ගෙන හිටිය උඹට මතක ඇතිනේ. ලංකාවේ ඒ තක්ෂණය නැති නිසා බටහිර රට වල උසස් අධ්‍යාපනය ලබන්නත් ඒ ගැන පර්යේෂණ කරන්නත් මගේ තිබුණ බලපොරොත්තු... මේ හැම දෙයම මම කළා!!" "මම දැන් ලෝකයේ අංක එකේ ගුවන් සමගමේ පියසර තාක්ෂණය ගැන අංශ ප්‍රධානියා. මගේ වයසේ කෙනෙක් මේ වගේ තැනකට එන එක හීනයක් වගේ දෙයක්" දයාගේ ස්වරය ප්‍රණවත්ය. හේ තම අදහස තහවුරු කරන්නේ කිසිදු පැකිලීමකින් තොරවය.
"ඔව් මම පිළිගන්නවා දයා! ඔයා තමයි අපේ පන්තියේ හිටපු දක්ෂතම ශිෂ්‍යයා."
දයා දිග සුසුමක් හෙලුවේය. මෙතෙක් වේලා ඔහුගේ දෑස් වල පැවති දීප්තිය කෙමෙන් පහව ගියේය.
"විවාහයට මම කැමති කෙනෙක් සොයා ගන්නවාට අපේ අම්මල තාත්තලා අකමැති උනේ නැහැ. නමුත් අම්මා මගෙන් ඉල්ලා තිබුණා අපේ සංස්කෘතියට ගැලපෙන විශේෂයෙන්ම මට ගැලපෙන කෙනෙක් හොයා ගන්න කියා."
"මම රට ගිහින් හිටපු කාලයේ දී මම ගොඩක් ලස්සන තරුණ තරුණියන් හඳුනා ගත්තා මගේ මිත්‍රයෝ බොහෝ දෙනා ඒ සුදු තරුණියන් සමඟ සබඳතා ඇති කර ගත්තා. සමහරු විනෝදෙට. සමහරු විවාහ ගිවිස ගත්තා. මේ අය අතර හැමෝගෙම මිතුරෙක් විදිහටත් සිටිමින් තමන්ගේ පාඩුවේ සිටීම ලේසි උනේ නැහැ. උඹ දන්නවනේ මා ගැන! මම බොහොම ප්‍රතිපත්තිගරුක මිනිහෙක්. බදින්න කලින් ඔය වගේ දේවල් වලට පැටලෙන එක මගේ ප්‍රතිපත්තියට විරුද්ධයි! ඉතින් මම මට ගැළපෙන තරුණිය හමු වන තෙක් තනිකඩව ඉන්න තීරණය කළා."
"දැනට මාස හයකට විතර කලින් ලන්ඩන් වලදී මට බොහෝම අපූරු කෙල්ලෙක් හමු උනා. එයගේ නම සඳනි. සඳනිගෙ අම්මා බ්‍රිතන්‍ය ජාතික කාන්තාවක්. තාත්තා ලන්ඩන් වල ජීවත් වෙන ලංකවේ මැණික් ව්‍යාපාරිකයෙක්. එයාගේ අම්මා එය උපදින කොටම අන්ත්‍රා වෙලා. එයයි තාත්තයි ලන්ඩන් වල තමා ජීවත් වුනේ"
මගේ සිතට අවේ එකම කුතුහලයකි.
"දයා දැන් කියන්න යන්නේ ඔය සඳනිව බඳින්න සුදුසු කෙල්ල කියා තීරණය කළා කියලද? එයා උඹේ අර ඊනියා අවශ්‍යතාවය සම්පූර්ණ කළාද එහෙනම්?"
"උඹ දන්නවනේ මම ප්‍රතිපත්තිගරුක මිනිහෙක්."
දයා හිස වනමින් කතාව පටන් ගත්තේය.
"නමුත්!.. නමුත්!.. සඳනි හරි වෙනස්. මම ගොඩාක් මිතුරියන් ආශ්‍රය කරල තියෙනවා. විවිධ ජාති වල, එක එක මට්ටම් වල. නමුත් මට කවදාවත් ඇති නොවුණු හැඟීමක් මගේ හිතේ එයා ගැන ඇති වුනා. එයා ලන්ඩන් වල ජීවත් උනාට, හොඳින් සිංහල කතාබහ කරන්න දන්න, ආසියානු සංස්කෘතිය හා භාෂා ගැන ශාස්ත්‍රපති උපාධිධාරිනියක්. එවගේම ජීවිතය දිහා, මිනිස්සු දිහා බොහොම වෙනස් විදිහකට බලපු කෙනෙක්. සඳනි සිහින් උස සිරුරක් තියෙන බොහොම පැහැපත් කෙල්ලක්. එයගේ දිගටි මුහුණට, බොහොම පලළ අලංකාර දෑස් වලට, ටිකක් වෙනස් සිංහල උච්ඡාරණයට... මාව එයා දිහාවට ඇදිල ගියා. අපි අන්තිමේ දී ආදරයෙන් වෙලුනා."
"මම බලාපොරොත්තු වුන අවශ්‍යතා සඳනි සම්පූර්ණයෙන්ම ලබා දුන්නා කියලා මම හිතුවා. ඇත්තටම මට ඒ ගැන මහා විශ්වාසයක් ඇති වුණා. කිසිදාක ප්‍රශ්න නොකළ, හරි දැයි වැරදි දැයි නොබැලූ අචල විශ්වසයක්."
"අන්තිමේදී එයාගේ ගෙදරට මාව හඳුන්වල දුන්නට පස්සේ මමත් අම්මලාට සඳනිව හඳුන්වල දුන්නා. ටික දවසකින්ම අපේ විවාහය තීන්දු උනා. ඉතින් අපි බැන්දා. එයා කැමති උනේ ලංකාවේ දී මංගල උත්සවය සිංහල චාරිත්‍රානුකූලව පවත්වන්න. බොහොම චාමෙට."
"හැම දෙයක්ම බොහොම අපූරුවට සිද්ධ උනා. අපි මංගල රාත්‍රිය ගත කළේ උත්සවය තිබුණ හෝටලයේමයි. මුල් වරට අපි තනි වුණු හැටියේම මම ඇගේ මුව ආදරයෙන් සිප ගත්තා. එවේලෙහි සඳනිගේ දෑස් පියවුනු හැටි මට තවමත් මතකයි. ඇය බොහොම ආදරයෙන් මාව වැළඳ ගත්තා."
ලොකු රළක් පැමිණ වේගයෙන් වෙරළෙහි ඇතිරූ ගල් වල වැදේ. ඉන් විසිවූ ජල පහර රේල් පාර ආසන්නයටම වැටුණි.
"නමුත්.... ඒ සුන්දර මොහොත පැවතුනේ මිනිත්තු කිහිපයයි. ඒ මා ව්‍යාජයෙන් ඈ සතු යැයි සිතා සිත රවටා ගත් සුදුසුකම ඈ සතුව නොතිබූ නිසයි. ඒ දැක්මෙන් මා ඈගෙන් ඉවතට විසි වුනා. හරියට කවුරුන් හරි පිටි පස්සට ඇදල දැම්මා වගේ. මගේ ඔලුව හිරි වැටිල ගියා. තොල කට වේළී ගියා. මහත් අභිරුචියකින් ඈට සමීප වූ මාගේ ඉන්ද්‍රියයන් අප්‍රණික වෙලා ගියා. මාගේ දෑස් ඇගේ සුන්දර සිරුරත් මුහුණේ තිබූ අහිංසක බවත් දුටුවේ නැහැ. මට මාව පාලනය කර ගන්න බැරි උනා."
"මේ වෙනස දැක ඇයත් කලබල උනා. මට අසනීපයක් දැයි ඇය ඇසුවා. ඇගෙන් වරදක් සිදුවී දැයි ඇය ඇසුවා. මේ ප්‍රශ්න වලට මා ළඟ පිලිතුරු තිබුනේ නැහැ. ඇය මා නවතා ගන්නට බොහෝ ප්‍රයත්න දරද්දී මා ඇගෙන් වෙන් වී පැන ආවා."
මුහුදේ හඬ ද කෙමෙන් කෙමෙන් අඩු වූ සෙයකි. පරිසරයම නිහඬය. නිසල නිහඬ බව බිඳීමට බියෙන් මෙන් ඈත සිට පෙරළි පෙරළී එන රළ වෙරළ සමීපයේ දී සිය වේගය අඩු කොට ගල් පර අතරින් රිංගා යන්නේ පුලුන් වන් පෙණ පමණක් විසුරුවමිනි.
"මම දන්නවා ඒක මොන තරම් මෝඩ වැඩක් ද කියලා! සඳනිගේ කිසිම වැරැද්දක් නැතිව ඇයව තනි කර දමා ඒම ගැන මගේ හිත මට දොස් කියනවා. නමුත් මට ඇයත් එක්ක ජීවත් වෙන්න බැහැ."
"ඉතින්!" එතෙක් වේලා නිහඬව සිටි මම හඬ අවදි කළේ මගේ මිතුරා මුහුණ දී සිටින ගැටලුවේ බැරෑරුම්කම නිසා සිත තුළ ඉපදුනු ප්‍රශ්න වැලක ප්‍රතිඵලයක් විදිහටයි.
"ඉතින් එච්චරයි! මම උඹට මුලින් නොකිව්වාට මේ සිද්ධිය සිද්ධ උනේ පැය කිහිපයකට කලින්. ඊයේ රෑ තම අපේ මඟුල් උත්සවය අර පේන හෝටලයේ දී පැවැත්වුණේ. සඳනි මේ දැනුත් මා සොයමින් සිටිනවා ඇති!"
දයාගෙන් සිදු වූ වරද නිවැරදි කරන්නට තවමත් කල් ඇති බවත්, සඳනි දැන් ඔහුගේ බිරිඳ බවත් , කුමන පදනමකින්වත් ඇය දමා පලා යාම අනුමත කළ නොහැකි බවත් මම දයාට දීර්ඝ වශයෙන් පැහැදිලි කළෙමි. දැන්ම ඇය වෙත යාමට ඔහු සමඟ මා ද සූදානම් බව මා පැවසූයේ දයා තනිව මෙහි දමා යාමේ අන්තරාය ගැන සිහි වූ නිසයි.
ලී පටි ගසා සකස් කර තිබූ දිග ඇඳි පුටුවේ කෙළවර හිඳ දෙපා මත දෑත් තබා ගෙන හිස දෑත් අග රඳවා දයා සියල්ල සාවධානව අසා සිටියේය. ඔහුගේ දෑස් පියවී ගොස් තිබිණි. අන් කිසිවෙකුගේ උපදෙස් පිලිනොපදින දයා මා කියන්න පිලිගත්තාද?
දුම්රිය පල ඇතුළු වීමේ දොරටුවෙන් කිහිප දෙනෙකු එකවර ඇතුළු වූ බව ඔවුන්ගේ පාවහන් ???? ??? ?? බිමෙහි ගැටෙන හඬින් ඇසේ. ඈත මුහුදේ සඳ එලිය වැටීමෙන් ආලෝක වූ දිය රල දිලිසෙන්නේ අමුතුම චමත්කාරයක් ජනිත කරවමිනි. මම ක්ෂිතිජය දෙස බලා සිටියෙමි.
ඈතින් ඇසුණු පාවහන් ගැටෙන හඬ අප සිටි කෙලවර බංකු පේළිය වෙතට ළං ළංව ඇසෙද්දී මම හිස ඔසවා බැලීමි. කලබලයට පත් වූ ඉරියව් වලින් යුතු සුන්දර තරුණ කාන්තවක් හොඳින් ඇඳ පැළඳ ගත් මැදිවියේ පිරිමියෙකු සමඟ වේගයෙන් අප දෙසට දිව එන්නට වූහ. මම හිඳ සිටි බංකුවෙන් නැගිට්ටෙමි. කඳුළු පිරි දෑසින් යුතුව දයා ඉදිරියෙහි නතර වූ ඇය ඒ මොහොතේදීත් දෑස් පියා ධ්‍යානයකට සම වැදී සිටි ඔහුගේ දෑතින් අල්ලා ඔහු අවදි කළාය. දයා හිස ඔසවා ඈ දෙස බැලූයේ පුදුමයෙනි.
"දෙවනි වේදිකාවේ නවත්වන මාතර බලා යන තැපැල් දුම්රිය...." ඒ මා බලාපොරොත්තුවෙන් සිටි දුම්රියයි.
එකෙනෙහිම දයා හිස නැවතත් බිමට හරවා ගත්තේ ලජ්ජාවෙන් මෙනි. සැකයක් නැත. මේ සඳනි විය යුතුය. සිහින් උස අතිශය පැහැපත් සිරුරකට හිමිකම් කියූ ඇය දයා විස්තර කළාටත් වඩා සුන්දර අහිංසක මුහුණකට උරුමකම් කීවාය. සඳනි දයා දෙස බලා ඔහු දෙකොපුලින් දෑතම තබා හිස එසවූවාය. දයා දෑස් හැර සඳනි දෙස බලා සිටියේ සිදු වූදේ වචන වලින් කීමට බැරි නිසා යැයි මට සිතුණි. සඳනි සමඟ පැමිණි මැදිවියේ පුද්ගලයා පසෙකට වී බලා සිටියි. ඒ ඔවුන් නැවතී සිටි හෝටලයේ නිලධාරියෙකු විය යුතුය.
දුම්රිය මාර්ගයේ දැල්වෙමින් තිබුණු රතු සංඥාව මොහොතකින් කොළ පාටින් දැල්විණි. ඈතින් එන දුම්රියෙහි විදුලි ලාම්පු එලිය ටිකෙන් ටික විශාලව පෙනුණි.
දයා වෙත මා කළ යුතු වූ උදව්ව තව දුරටත් අවශ්‍ය නොවේ. මම තවමත් නොදොඩා එකිනෙකා දෙස බලා සිටින ඔවුන්ගෙන් නිහඬවම සමු ගෙන දුම්රිය වේදිකාව දෙසට ඇදුණෙමි.
මම නැඟුණු පෙට්ටියට සඳනි සහ දයා සිටින තැන පෙනේ. ඔවුන් අප පෙර හිඳ සිටි ආසනයේ වාඩි වී සිටිනු මම දුටිමි. දුම්රිය පිටත් වන විටම දුම්රිය ස්ථානය අසළ තිබූ කොළ සංඥාව නැවතත් රතු පාටට හැරිණි. ඔවූහු මාගේ දර්ශන පථයෙන් ඉවත් වූයෙන් මම සඳ එලියෙන් දිදුලන ඈත මුහුදේ රළ අතරින් ක්ෂිතිජයට ඈස මෙහෙයවීමි.
මා කියන මේ සිද්ධිය සිදුවී දැන් මාස කිහිපයක් ගත වී ඇත. එක් දිනක අගනුවර පැවති මංගල උත්සවයකට සහභාගී වී නැවත එමින් සිටියෙමි. රැයේ මැදියමද පසු වී තිබිණි. මුදුන් වෙමින් තිබුණු සඳ විසින් වීදි වල පහන් පරයා නගරය ආලෝකවත් කර තිබිණි. සාගරයට මුහුණලා තිබුණු දුම්රිය ස්ථානයට පැමිණි මම රාත්‍රී තැපැල් දුම්රියේ ටිකට් පතක් මිලදී ගතිමි.
සාගරය වෙනදාට වඩා නිවුණු බවක් පළ කළේය. සඳරැස් වැටී වෙරළෙහි තිබූ තෙමුණු ගල් පර වලින් දීප්තියක් නැඟෙයි. ගල්පර වල හැපී බිඳෙන රළ නඟන්නේ ශෝකී රාවයකි. දුම්රිය නැවතුමෙහි සිටියේ එක් මඟියෙක් පමණි. දුම්රිය මෙහි පැමිණීමට තරමක් වේලා තිබූ හෙයින් මම ලී බංකුවේ වාඩි වුනෙමි. මා අනික් මඟියා දෙස බැලුයෙමි. ඔහු මුහුද දෙස බලා සිටින්නේ ක්ෂිතිජය සොයන්නට දෑස වෙහෙස වන්නෙකු මෙනි. මම එක් වරම ඒ දෑස හඳුනා ගතිමි.
දයා! මට කෑගැසුණු තරම්ය.
මම ඔහු හිඳ ගෙන සිටි බංකුව වෙත ගියෙමි. මා දෙස හැරී බැලූ ඔහුගේ මුහුණද, ඒ බැරෑරුම් බැල්මද වෙනස් වූයේ මඳකිනි. නැඟුණු මඳ සිනහව මා ඔහු වෙත යන්නටත් පෙර වි‍යැකී ගියේය.
" ඒයි, උඹ මොකද මෙතන කරන්නේ " මම ඇසුවෙමි.
"මම මෙතන නිකම් ඉන්නවා." ඔහුගේ හඬ දුබලය. දයා මාගේ පාසල් මිතුරෙකි. ඔහු හමු වූයේ දස වසරකට පමණ පසුවය.
දයාගේ පෙනුම වෙනස් වී ඇත්තේ මඳකිනි. කොටට කපා පැත්තට පීරන කොණ්ඩය තවම එසේය. කාල වර්ණයට හුරු ඔහුගේ සිරුරේ පැහැය මඳ පැහැපත් බවක් ලබා තිබේ. හොඳින් හැඳ පැලඳ සිටියත් සියල්ල අවුල් කර ගත් ගතියක් ඔහු කෙරෙන් දිස්වෙයි.
"ඉතින් කොහෙද මේ ජැන්ඩියට ඇඳගෙන..... මගුල් ගෙදරකවත් ගියාද යාලුවා" දයා අසන්නේ සුපුරුදු සිනහවක් මුවඟට නංවමිනි. නමුත් ඔහු යමක් සඟවන බව මට දැනුණි. "මම මඟුල් ගෙදරක ගිහින් ගෙදර යන ගමන්, එතකොට උඹ.... ෂර්ට් එකේ බොත්තම් ගලවාගෙන.... ඔළුවත් අවුල් වෙලා..."
මගේ මිතුරා නිහඬය. හිස පහතට හරවාගෙනය. මුහුදේ හෝ.. හෝ.. හඬ අතුරින් ගලා එන සුලඟ හිටි හැටියේම තෙත් බවක් ගෙන ආයේය. ඒ පොද වැස්සක සලකුණුය. දයා තවමත් නිහඬය.
අපි ඔහු ඇමතුයේ දයා කියාය. මුල් නම අනෙකක වුවත් පාසලේ සාම්ප්‍රදාය වූයේ වාසගමින් ශිෂ්‍යයන් ඇමතීමයි. දයරත්න යන වාසගම කෙටි වූයෙන් ඔහු දයා විය. දයා ඉතාම සමජශීලී මිත්‍රශීලී මිනිසෙකු වූයේය. පාසලේදී ඔහු නොදත්තෙකු නොම වූ තරමට ඔහු ජනප්‍රිය චරිතයක් විය. නිතර සිනහ මුසු මුහුණින්ද, විහිලුවෙන්ද ඔහු අන් ශිෂ්‍යයන් කුල්මත් කළේය. ඉතා දක්ෂ සිසුවෙකු ලෙස සියලු දෙන පිළිගෙන තිබූ ඔහු බොහෝ විවෘතව තම අදහස් දැක්වූ අයුරු මට සිහියට නැඟෙයි. ඒ අදහස් වල අන්‍යයන් නොදකින පැත්තක් තිබූ බව මා හට මතකය.
නිහඬ බව බිඳිමින් දයා කතාව ආරම්භ කළේය.
"හ්ම්.... අපි අයෙත් හමු වුනේ හරිම දවසක නේද?....." "මම උඹට කියන්නම් මට ඒක උඹට කියන්න බැරි දෙයක් නෙමෙයි..මම මිනී මැරුවෙ නැහැ, හොරකම් කළේ නැහැ, මංකොල්ල කෑවේ නැහැ!!" "ඉතින් මට ඇයි බැරි මුළු ලෝකයටම වුනත් කෑගහල කියන්න" මම පුදුමයට පත් වීමි. ඔහුගේ බැරෑරුම් පෙනුම පැවසූයේ මෙය විහිලුවක් නොවන බවකි.
"දයා! මොනවද මේ කියවන්නේ... උඹ බීලද?... මොකක් ද වෙලා තියෙන්නේ.."
" මට මුකුත් වෙල නෑ බං! මම හොඳ සිහියෙන්! "
මම දයා ළඟින්ම වාඩි වුනෙමි. ඔහුගේ කර වටා අත දමා ඔහු ඇමතීමි.
"උඹට මොකක් හරි කරදරයක් නම් ඒක මට කියන ඒකෙන් උඹට සැනසීමක් ලැබෙන්න පුළුවන්. මට උදව්වක් කරන්නත් පුළුවන් වෙයි." මම කීවෙමි. දයා හිස එසවූයේය. වටපිට බැලුයේය. දිග සුසුමක් පිට කළ ඔහු කථාව ඇරඹීය.
උඹට මතකද අපි උසස් පෙළට ඉගෙන ගන්න කාලේ මම දවසක් දා අපේ යාලුවො ඔක්කොම බඳින්න කැමති කෙල්ලො ගැන කතා කළා! මගේ රුචිකත්වය උඹට මතකද?. කෙට්ටු උස කොණ්ඩය කොටට කපාපු.......!!!
"උඹට මතකද අනෙත් අවශ්‍යතාවය?"
අප කල්ලි ගැසී කතා බහ කරන අතරතුරදී දයා රෝස පැහැති පයෝධර තුඩු බලවත් අභිරුචියකින් කළ හෙලිදරව්ව මාගේ මතකයට නැඟේ.
"ඔව් ඔව් මට මතකයි! ඉතින් !"
මම විමතියෙන් යුතුව ඇසුවෙමි.
"උඹල හිතන්න ඇති ඒ වෙලාවෙ මම විහිළුවක් කරන්න ඇති කියල.. නේද?"
මට එහෙම ආසාවක් ආවෙ කොහොමද කියල මටත් තේරෙන්නෙ නැහැ. නමුත් මම තීරණය කළා මගේ බිරිඳ වෙන තරුණියක් ඒ අවශ්‍යතාවය සම්පූර්ණ කරන්න ඕන කියල.
මෙය නම් විකර කතාවකි. මගේ මුවඟට නැඟුනේ උපහාසය දනවන සිනහවක් විය යුතුය.
"ඉතින් දයා ඔයා කොහොමද ඒ වගේ කෙනෙක් හොයා ගන්නේ? සුද්දියක්ම බඳින්න වෙයි." මම කරුණාවෙන් ඇසීමි.
"හඃ ?? හිනා වෙන්න මට ද? මම කවදත් මට හරිය කියල හිතෙන දේ මොන කරදර බාධක ආවත් කරන කෙනෙක්. ? උඹ ඒක නොදන්නව කියල මම හිතන්නේ නැහැ."
"මම ගුවන් ඉංජිනේරුවෙක් වෙන්න හිතා ගෙන හිටිය උඹට මතක ඇතිනේ. ලංකාවේ ඒ තක්ෂණය නැති නිසා බටහිර රට වල උසස් අධ්‍යාපනය ලබන්නත් ඒ ගැන පර්යේෂණ කරන්නත් මගේ තිබුණ බලපොරොත්තු... මේ හැම දෙයම මම කළා!!" "මම දැන් ලෝකයේ අංක එකේ ගුවන් සමගමේ පියසර තාක්ෂණය ගැන අංශ ප්‍රධානියා. මගේ වයසේ කෙනෙක් මේ වගේ තැනකට එන එක හීනයක් වගේ දෙයක්" දයාගේ ස්වරය ප්‍රණවත්ය. හේ තම අදහස තහවුරු කරන්නේ කිසිදු පැකිලීමකින් තොරවය.
"ඔව් මම පිළිගන්නවා දයා! ඔයා තමයි අපේ පන්තියේ හිටපු දක්ෂතම ශිෂ්‍යයා."
දයා දිග සුසුමක් හෙලුවේය. මෙතෙක් වේලා ඔහුගේ දෑස් වල පැවති දීප්තිය කෙමෙන් පහව ගියේය.
"විවාහයට මම කැමති කෙනෙක් සොයා ගන්නවාට අපේ අම්මල තාත්තලා අකමැති උනේ නැහැ. නමුත් අම්මා මගෙන් ඉල්ලා තිබුණා අපේ සංස්කෘතියට ගැලපෙන විශේෂයෙන්ම මට ගැලපෙන කෙනෙක් හොයා ගන්න කියා."
"මම රට ගිහින් හිටපු කාලයේ දී මම ගොඩක් ලස්සන තරුණ තරුණියන් හඳුනා ගත්තා මගේ මිත්‍රයෝ බොහෝ දෙනා ඒ සුදු තරුණියන් සමඟ සබඳතා ඇති කර ගත්තා. සමහරු විනෝදෙට. සමහරු විවාහ ගිවිස ගත්තා. මේ අය අතර හැමෝගෙම මිතුරෙක් විදිහටත් සිටිමින් තමන්ගේ පාඩුවේ සිටීම ලේසි උනේ නැහැ. උඹ දන්නවනේ මා ගැන! මම බොහොම ප්‍රතිපත්තිගරුක මිනිහෙක්. බදින්න කලින් ඔය වගේ දේවල් වලට පැටලෙන එක මගේ ප්‍රතිපත්තියට විරුද්ධයි! ඉතින් මම මට ගැළපෙන තරුණිය හමු වන තෙක් තනිකඩව ඉන්න තීරණය කළා."
"දැනට මාස හයකට විතර කලින් ලන්ඩන් වලදී මට බොහෝම අපූරු කෙල්ලෙක් හමු උනා. එයගේ නම සඳනි. සඳනිගෙ අම්මා බ්‍රිතන්‍ය ජාතික කාන්තාවක්. තාත්තා ලන්ඩන් වල ජීවත් වෙන ලංකවේ මැණික් ව්‍යාපාරිකයෙක්. එයාගේ අම්මා එය උපදින කොටම අන්ත්‍රා වෙලා. එයයි තාත්තයි ලන්ඩන් වල තමා ජීවත් වුනේ"
මගේ සිතට අවේ එකම කුතුහලයකි.
"දයා දැන් කියන්න යන්නේ ඔය සඳනිව බඳින්න සුදුසු කෙල්ල කියා තීරණය කළා කියලද? එයා උඹේ අර ඊනියා අවශ්‍යතාවය සම්පූර්ණ කළාද එහෙනම්?"
"උඹ දන්නවනේ මම ප්‍රතිපත්තිගරුක මිනිහෙක්."
දයා හිස වනමින් කතාව පටන් ගත්තේය.
"නමුත්!.. නමුත්!.. සඳනි හරි වෙනස්. මම ගොඩාක් මිතුරියන් ආශ්‍රය කරල තියෙනවා. විවිධ ජාති වල, එක එක මට්ටම් වල. නමුත් මට කවදාවත් ඇති නොවුණු හැඟීමක් මගේ හිතේ එයා ගැන ඇති වුනා. එයා ලන්ඩන් වල ජීවත් උනාට, හොඳින් සිංහල කතාබහ කරන්න දන්න, ආසියානු සංස්කෘතිය හා භාෂා ගැන ශාස්ත්‍රපති උපාධිධාරිනියක්. එවගේම ජීවිතය දිහා, මිනිස්සු දිහා බොහොම වෙනස් විදිහකට බලපු කෙනෙක්. සඳනි සිහින් උස සිරුරක් තියෙන බොහොම පැහැපත් කෙල්ලක්. එයගේ දිගටි මුහුණට, බොහොම පලළ අලංකාර දෑස් වලට, ටිකක් වෙනස් සිංහල උච්ඡාරණයට... මාව එයා දිහාවට ඇදිල ගියා. අපි අන්තිමේ දී ආදරයෙන් වෙලුනා."
"මම බලාපොරොත්තු වුන අවශ්‍යතා සඳනි සම්පූර්ණයෙන්ම ලබා දුන්නා කියලා මම හිතුවා. ඇත්තටම මට ඒ ගැන මහා විශ්වාසයක් ඇති වුණා. කිසිදාක ප්‍රශ්න නොකළ, හරි දැයි වැරදි දැයි නොබැලූ අචල විශ්වසයක්."
"අන්තිමේදී එයාගේ ගෙදරට මාව හඳුන්වල දුන්නට පස්සේ මමත් අම්මලාට සඳනිව හඳුන්වල දුන්නා. ටික දවසකින්ම අපේ විවාහය තීන්දු උනා. ඉතින් අපි බැන්දා. එයා කැමති උනේ ලංකාවේ දී මංගල උත්සවය සිංහල චාරිත්‍රානුකූලව පවත්වන්න. බොහොම චාමෙට."
"හැම දෙයක්ම බොහොම අපූරුවට සිද්ධ උනා. අපි මංගල රාත්‍රිය ගත කළේ උත්සවය තිබුණ හෝටලයේමයි. මුල් වරට අපි තනි වුණු හැටියේම මම ඇගේ මුව ආදරයෙන් සිප ගත්තා. එවේලෙහි සඳනිගේ දෑස් පියවුනු හැටි මට තවමත් මතකයි. ඇය බොහොම ආදරයෙන් මාව වැළඳ ගත්තා."
ලොකු රළක් පැමිණ වේගයෙන් වෙරළෙහි ඇතිරූ ගල් වල වැදේ. ඉන් විසිවූ ජල පහර රේල් පාර ආසන්නයටම වැටුණි.
"නමුත්.... ඒ සුන්දර මොහොත පැවතුනේ මිනිත්තු කිහිපයයි. ඒ මා ව්‍යාජයෙන් ඈ සතු යැයි සිතා සිත රවටා ගත් සුදුසුකම ඈ සතුව නොතිබූ නිසයි. ඒ දැක්මෙන් මා ඈගෙන් ඉවතට විසි වුනා. හරියට කවුරුන් හරි පිටි පස්සට ඇදල දැම්මා වගේ. මගේ ඔලුව හිරි වැටිල ගියා. තොල කට වේළී ගියා. මහත් අභිරුචියකින් ඈට සමීප වූ මාගේ ඉන්ද්‍රියයන් අප්‍රණික වෙලා ගියා. මාගේ දෑස් ඇගේ සුන්දර සිරුරත් මුහුණේ තිබූ අහිංසක බවත් දුටුවේ නැහැ. මට මාව පාලනය කර ගන්න බැරි උනා."
"මේ වෙනස දැක ඇයත් කලබල උනා. මට අසනීපයක් දැයි ඇය ඇසුවා. ඇගෙන් වරදක් සිදුවී දැයි ඇය ඇසුවා. මේ ප්‍රශ්න වලට මා ළඟ පිලිතුරු තිබුනේ නැහැ. ඇය මා නවතා ගන්නට බොහෝ ප්‍රයත්න දරද්දී මා ඇගෙන් වෙන් වී පැන ආවා."
මුහුදේ හඬ ද කෙමෙන් කෙමෙන් අඩු වූ සෙයකි. පරිසරයම නිහඬය. නිසල නිහඬ බව බිඳීමට බියෙන් මෙන් ඈත සිට පෙරළි පෙරළී එන රළ වෙරළ සමීපයේ දී සිය වේගය අඩු කොට ගල් පර අතරින් රිංගා යන්නේ පුලුන් වන් පෙණ පමණක් විසුරුවමිනි.
"මම දන්නවා ඒක මොන තරම් මෝඩ වැඩක් ද කියලා! සඳනිගේ කිසිම වැරැද්දක් නැතිව ඇයව තනි කර දමා ඒම ගැන මගේ හිත මට දොස් කියනවා. නමුත් මට ඇයත් එක්ක ජීවත් වෙන්න බැහැ."
"ඉතින්!" එතෙක් වේලා නිහඬව සිටි මම හඬ අවදි කළේ මගේ මිතුරා මුහුණ දී සිටින ගැටලුවේ බැරෑරුම්කම නිසා සිත තුළ ඉපදුනු ප්‍රශ්න වැලක ප්‍රතිඵලයක් විදිහටයි.
"ඉතින් එච්චරයි! මම උඹට මුලින් නොකිව්වාට මේ සිද්ධිය සිද්ධ උනේ පැය කිහිපයකට කලින්. ඊයේ රෑ තම අපේ මඟුල් උත්සවය අර පේන හෝටලයේ දී පැවැත්වුණේ. සඳනි මේ දැනුත් මා සොයමින් සිටිනවා ඇති!"
දයාගෙන් සිදු වූ වරද නිවැරදි කරන්නට තවමත් කල් ඇති බවත්, සඳනි දැන් ඔහුගේ බිරිඳ බවත් , කුමන පදනමකින්වත් ඇය දමා පලා යාම අනුමත කළ නොහැකි බවත් මම දයාට දීර්ඝ වශයෙන් පැහැදිලි කළෙමි. දැන්ම ඇය වෙත යාමට ඔහු සමඟ මා ද සූදානම් බව මා පැවසූයේ දයා තනිව මෙහි දමා යාමේ අන්තරාය ගැන සිහි වූ නිසයි.
ලී පටි ගසා සකස් කර තිබූ දිග ඇඳි පුටුවේ කෙළවර හිඳ දෙපා මත දෑත් තබා ගෙන හිස දෑත් අග රඳවා දයා සියල්ල සාවධානව අසා සිටියේය. ඔහුගේ දෑස් පියවී ගොස් තිබිණි. අන් කිසිවෙකුගේ උපදෙස් පිලිනොපදින දයා මා කියන්න පිලිගත්තාද?
දුම්රිය පල ඇතුළු වීමේ දොරටුවෙන් කිහිප දෙනෙකු එකවර ඇතුළු වූ බව ඔවුන්ගේ පාවහන් ???? ??? ?? බිමෙහි ගැටෙන හඬින් ඇසේ. ඈත මුහුදේ සඳ එලිය වැටීමෙන් ආලෝක වූ දිය රල දිලිසෙන්නේ අමුතුම චමත්කාරයක් ජනිත කරවමිනි. මම ක්ෂිතිජය දෙස බලා සිටියෙමි.
ඈතින් ඇසුණු පාවහන් ගැටෙන හඬ අප සිටි කෙලවර බංකු පේළිය වෙතට ළං ළංව ඇසෙද්දී මම හිස ඔසවා බැලීමි. කලබලයට පත් වූ ඉරියව් වලින් යුතු සුන්දර තරුණ කාන්තවක් හොඳින් ඇඳ පැළඳ ගත් මැදිවියේ පිරිමියෙකු සමඟ වේගයෙන් අප දෙසට දිව එන්නට වූහ. මම හිඳ සිටි බංකුවෙන් නැගිට්ටෙමි. කඳුළු පිරි දෑසින් යුතුව දයා ඉදිරියෙහි නතර වූ ඇය ඒ මොහොතේදීත් දෑස් පියා ධ්‍යානයකට සම වැදී සිටි ඔහුගේ දෑතින් අල්ලා ඔහු අවදි කළාය. දයා හිස ඔසවා ඈ දෙස බැලූයේ පුදුමයෙනි.
"දෙවනි වේදිකාවේ නවත්වන මාතර බලා යන තැපැල් දුම්රිය...." ඒ මා බලාපොරොත්තුවෙන් සිටි දුම්රියයි.
එකෙනෙහිම දයා හිස නැවතත් බිමට හරවා ගත්තේ ලජ්ජාවෙන් මෙනි. සැකයක් නැත. මේ සඳනි විය යුතුය. සිහින් උස අතිශය පැහැපත් සිරුරකට හිමිකම් කියූ ඇය දයා විස්තර කළාටත් වඩා සුන්දර අහිංසක මුහුණකට උරුමකම් කීවාය. සඳනි දයා දෙස බලා ඔහු දෙකොපුලින් දෑතම තබා හිස එසවූවාය. දයා දෑස් හැර සඳනි දෙස බලා සිටියේ සිදු වූදේ වචන වලින් කීමට බැරි නිසා යැයි මට සිතුණි. සඳනි සමඟ පැමිණි මැදිවියේ පුද්ගලයා පසෙකට වී බලා සිටියි. ඒ ඔවුන් නැවතී සිටි හෝටලයේ නිලධාරියෙකු විය යුතුය.
දුම්රිය මාර්ගයේ දැල්වෙමින් තිබුණු රතු සංඥාව මොහොතකින් කොළ පාටින් දැල්විණි. ඈතින් එන දුම්රියෙහි විදුලි ලාම්පු එලිය ටිකෙන් ටික විශාලව පෙනුණි.
දයා වෙත මා කළ යුතු වූ උදව්ව තව දුරටත් අවශ්‍ය නොවේ. මම තවමත් නොදොඩා එකිනෙකා දෙස බලා සිටින ඔවුන්ගෙන් නිහඬවම සමු ගෙන දුම්රිය වේදිකාව දෙසට ඇදුණෙමි.
මම නැඟුණු පෙට්ටියට සඳනි සහ දයා සිටින තැන පෙනේ. ඔවුන් අප පෙර හිඳ සිටි ආසනයේ වාඩි වී සිටිනු මම දුටිමි. දුම්රිය පිටත් වන විටම දුම්රිය ස්ථානය අසළ තිබූ කොළ සංඥාව නැවතත් රතු පාටට හැරිණි. ඔවූහු මාගේ දර්ශන පථයෙන් ඉවත් වූයෙන් මම සඳ එලියෙන් දිදුලන ඈත මුහුදේ රළ අතරින් ක්ෂිතිජයට ඈස මෙහෙයවීමි.
යුද්ධය
ගිලන් රථයක හඬ ඇසෙන්නට වූයේය. මුලදී ඈතින් ද, කෙමෙන් ළං ළංව ද ඇසුණු හඬ අඩ නින්දේ සිටි විමල් ගේද අවධානයට යොමු විය. විමල් සිය දකුණු පස ශන්තව නිදන බිරිඳ දෙස බැලුවේය.
සති අන්තයේ ගමට ගොස් නැවත පැමිණෙමින් සිටි මඟීන්ගෙන් වායුසමීකරණය කළ බස් රථය පිරී තිබුණි. විමල් හා නාමලී ද ඔවුන්ගේ දෙමවුපියන් බැලීමට ගොස් නැවත ඔවුන් ගේ තාවකාලික නිවහන වෙත පැමිණෙමින් සිටියහ.
ජනෙල් ආවරණ මෑත් කළ විමල් තම බස් රථය පසු කර එකක් පසු පස ගිලන් රථ තුනක් දුටුවේය. පාරේ වාහන තදබදය අධික වූ බැවින් ගිලන් රථ ඉදිරියට ඇදෙන්නේ සෙමෙනි.
"මෙපමණ ගිලන් රථ පෙළක් ඇදෙන්නේ ඇයි?" විමල් කල්පනා කරන්නට විය. රත්මලාන ගුවන් තොට පසු කළා පමණි. ඊයේ රාත්‍රී යාපනයේ ඉදිරි ආරක්ෂක වළල්ල අසළ ඇති වූ දරුණු සටන් ගැන විමල්ට සිහි විය. ඒත් සමඟ ඔහුගේ සිත තුළ මෙතෙක් තිබූ සැහැල්ලුව පහව ගියේය. පපුව මැද යමක් සිර වී යන බවක් ඔහුට දැනෙයි. මීට පෙරද කිහිපවරක් අමතක කරන්නට දැඩි උත්සහයක් ගත් දැඩි සිතුවිලි ධාරාවෝ යළිත් නැඟී එන්නට වූහ.
"හමුදාව ඉදිරියට යන්න යන්න ත්‍රස්තවාදීන් පස්සට ගියා" බ්‍රිගේඩියර්වරු තවත් ඉදිරියට යන්න සෙබළු 200කින් යුතු පාබල බල ඇණියක් ඉදිරියට යැව්වා. කොහොමහරි මේ සැලැස්ම ත්‍රස්තවාදීන්ට ආරංචි උනා.
"අපේ අය ඉදිරියටම ගියා. ත්‍රස්තවාදීන්ගේ ඉදිරි අරක්ෂක වළලු දෙකක් අල්ල ගත්තා."
"මෙහෙයුමේ අනපේක්ෂිත සාර්ථකත්වය ගැන සැක නොසිතූ බ්‍රිගේඩියර්වරු සෙබළුන්ට තවත් ඉදිරියට යන්න අණ දුන්නා."
"උපක්‍රමශීලීව දෙපසට පසු බැහැපු ත්‍රස්තවදීන් ඉදිරියට ගිය අපේ සෙබළුන් තුන් පැත්තකින් වට කරලා දිගටම පහර දුන්නා. සෙබළු 200ම එතනමයි."
විමල්ගේ මතකයට නැඟෙන මේ සිද්ධිය ඔහු දැන ගත්තේ ජාතික රෝහලේ හදිසි අනතුරු අංශයේ හෙදියක වූ ඔහුගේ මිතුරකුගේ මවකගෙනි. ඒ අද උදයෙහිය.
මේ සිද්ධිය ඇසීමත් සමඟ විමල්ගේ සිත මහත් කලබලයට පත්විය. එය බිය ද, අවිනිශ්චිත බව ද, වෛරය ද, සම පමණින් එක් වූ සංයෝජනයකි. තමාට එසේ සිතෙන්නේ මව්බිමට තිබෙන ආදරය නිසා යැයි හේ සිතයි.
"මෙහෙමත් පහරයෝ ! කව්ද මේවයේ රහස් එලියට දෙන්නෙ.... ඇතුලෙ ඉන්න සිංහලයොම තමයි. සල්ලි වලට තියෙන කෑදරකමට තමන්ගෙම සහෝදරයන්ගේ මරණ සහතික ලියනවා." "සල්ලි වලට දෙමව්පියො විකුණන රටක මේකත් කජ්ජක්ද?" "මේක හදන්න බැරි තරමට නරක් වෙච්ච රටක්"
වායු සමනයේ සිසිලස පරයා බස් රථය තුළ උණුසුම් බවක් විමල්ට දැනුණි. නළලතෙහි නැඟී තිබූ සිහින් දහදිය බිඳු දබරැඟිල්ලෙන් පිස දැමුවේය.
විමල් සිය බිරිඳ දෙස බැලුවේය. ඇයගේ දෙනෙත් පියවී ඇත. සිහින් දෙතොලග රැඳී ඇත්තේ මඳ සිනහවකි. අවුල් වූ කෙස් ගස් කිහිපයක් ඇගේ නලළත හරහා වැටී තිබේ. විමල් සෙමෙන් ඈ දෙසට නැවී කෙහෙරැළි ඔසවා පස්සට කළේය.
අහිංසකව නිදන සිය බිරිඳගේ රුව විමල් ගේ දෙනෙතට හසු විය. ඇගේ සුන්දරත්වය නිඳන විට වඩාත් ඔපවත් වන බව ඔහුට සිතුණි. විමල් හෙලූ සුසුමින් ඔහුට මහත් සැනසිල්ලක් දැනුණි. ඔහුගේ සිත නැවත සන්සුන් විය.
"දෙහිවල පසු විය. ඊළඟට වැල්ලවත්ත, බම්බලපිටිය, කොල්ලුපිටිය... එතැන සිට තවත් බසයක...." විමල් සුව පහසු ආසනයේ ඇන්දට හේත්තු වී හිස කෙලින් කර ගත්තේය.
කොන්දොස්තරගේ හඬ නැවත ඇසේ.
" විලියම්ස් බහින අය ඉන්නවනම් බැහැල යන්න..."
" මේ මහත්තයො පොඩ්ඩක් අයිනට වෙල ඉඩ දෙන්න මේ මිස්ල දෙන්නට බහින්න."
" ඉස්සරහ වාහන හමුදාවෙන් චෙක් කරනවා. ඔක්කොම තමන්ගෙ අයිඩෙන්ටිටි කාඩ් අතට ගන්න."
" විලියම්ස් බහින අය...."
" මේ මිනිස්සු කරන රස්සව හරිම පුදුමයි. අඩි 20ක් ඇතුළත එහා මෙහා ගිහින් සල්ලි එකතු කරනවා. එකම වචන... එකම මුහුණු... යන්ත්‍ර වගේ. "
විමල් කමිස අත මෑත් කර ඔරලෝසුව දෙස බැලුවේය. වෙලාව තුනයි තිහයි. බස් රථය තුළ ඇති වූ කසුකුසුව නිසා ද, ගමන් මලු අරින වහන හඬ නිසා ද, නාමලී නින්දෙන් පිබිඳුණි. ඇය තම සැමියා දෙස බැලුවාය. ඔහු ඔරලෝසුව දෙස බල සිටිනු ඇය දුටුවාය.
" විමල් වෙලාව කීයද? " ඇය ඇසුවාය.
ම්!..... විමල් ඇය දෙස බැලුවේ වැඩි අවධානයකින් තොරවය.
" හමුදාවෙන් වාහන චෙක් කරනවා."
" පැය ගාණක් පරක්කු වෙයි අදත් " විමල් නොමනාපෙන් කියන්නේ මීට පෙරද පැයගණනක් රස්තියාදු වූ නිසා බව නාමලී දනී.
බස් රථය ඉදිරියට ඇදෙන්නේ ඉතා සෙමෙනි. ඒ ද බොහෝ වේලා එක තැන නවත්වා ගෙන සිට ඉන් පසුවය. පිටත අව් රශ්මිය වසා තිබූ ජනෙල් තිර අතුරින් රථය තුළට වැදෙයි.
" ඒ.සී. තිබුනට හරිම රස්නෙයි." නාමලී කියන්නේ ඇත්තකි. විමල් අසුනට ඉහළින් සවිකොට තිබූ වා කවුළුවට තම පිටි අත්ල යොමුකර බැලූයේ වාතය ශීතල ඇති නැති බව දැන ගන්නටය.
" මොන නිකම්ම නිකන් හුලං. යාන්තන් සීතලක් තියෙන්නෙ." ඒ මදිවට වාහනය එක තැනය.
විමල්ගේ හිත නොසන්සුන්ය. කොන්දොස්තරට කෑ ගසා ඒ.සී. වැඩි කරන්නට ඔහුට සිතුණි. "තව ටිකක් ඉවසනව" විමල් සිත අස්වැසීය.
ප්‍රධාන පාරේ සිට අතුරු පාර වලට හැරෙන හන්දි වල සෙබළෙක් බැගින් සිටියි. වාහන අතුරු පාර වලට හරවා පරීක්ෂාවෙන් ගැලවී යාමට කිසිවෙකුටත් ඉඩ නොතැබීම එහි අරමුණ විය හැක.
බසය සෙමෙන් සෙමෙන් ඉදිරියට ඇදෙයි. නැවතත් අතුරු පාරකි. සෙබළෙක් ඒ හරහා සිට ගෙන වාහන දෙස සෝදිසි බැල්මක් හෙලයි.
විමල් ගේ අවධානය ඔහු කෙරෙහි යොමු විය. හේ පැහැයෙන් තලෙළුය. දෑස දීප්තිමත්ය. මුහුණ දිගටිය. මුහුණින් පිටතට නෙරා ආ හකු මුහුණට අලංකාරයක් එක් කරයි. හිස රිජුය. දෙතොල් කලු පැහැ ගැන්වී ඇත්තේ දුම් බීම නිසා විය හැකිය. දෑතින් ගිනි අවිය අල්ලා සිටින ඔහුගේ ඉරියව්ව ස්ථිරය. නොවෙනස්ය.
සෙබළාගේ රුව විමල් තුළ දැනවූයේ අමුතු හැඟීමකි. මේ මිනිසා ද තමා වැනිම බවත්, පාරේ සිට ගෙන අව්වේ දහදියෙන් තෙමී සිටිනු දැකීම ඔහු තුළ ඇති කළේ කරුණාවකි. ඔහුගේ එඩිතර පෙනුම ද රිජු නොවෙනස් ඉරියව්වද විමල්ගේ සිත් ගත්තේය.
විමල් ගේ අවධානය ඔහු කෙරෙහි යොමු විය. හේ පැහැයෙන් තලෙළුය. දෑස දීප්තිමත්ය. මුහුණ දිගටිය. මුහුණින් පිටතට නෙරා ආ හකු මුහුණට අලංකාරයක් එක් කරයි. හිස රිජුය. දෙතොල් කලු පැහැ ගැන්වී ඇත්තේ දුම් බීම නිසා විය හැකිය. දෑතින් ගිනි අවිය අල්ලා සිටින ඔහුගේ ඉරියව්ව ස්ථිරය. නොවෙනස්ය.
සෙබළාගේ රුව විමල් තුළ දැනවූයේ අමුතු හැඟීමකි. මේ මිනිසා ද තමා වැනිම බවත්, පාරේ සිට ගෙන අව්වේ දහදියෙන් තෙමී සිටිනු දැකීම ඔහු තුළ ඇති කරුණාවකි. ඔහුගේ එඩිතර පෙනුම ද රිජු නොවෙනස් ඉරියව්වද විමල්ගේ සිත් ගත්තේය.
" අපේ හමුදාවේ සිටින්නේ මෙවන් එඩිතර කොල්ලන්ය " යන හැඟීම ඔහු සිත තුළ සතුටක් හා බලාපොරොත්තුවක් ඇති කළේය.
වාහනය නැවත ඉදිරියට ඇදෙයි. විමල් නැවතත් දෑස පිහ ගත්තේය. ඔහු දුටු සෙබළා අවි ගෙන සටනක යෙදෙන චිත්‍රයක් විමල් ගේ මනසෙහි ඇඳුනි. ඔහු සගයන්ද සමඟ ඉදිරියට ඇදෙන්නේ බඩගාමිනි. ඒ අඩියෙන් අඩියයි. දිගට හරහට සතුරගේ වෙඩි ප්‍රහාරය. සතුරෝ පසු බසිති. වීර සෙබළා ඔහුගේ කණ්ඩායමත් සමඟ ඉදිරියටම ඇදෙයි. උඩින් වැටෙන යමක් හඬ නඟා පොළොව දෙදරවමින් පුපුරා යයි. අවටම මහ ගින්නකි. ඇවිස්සුණු දුහුවිල්ලෙන් සහ දුමින් දර්ශනයම වැසී යයි. ළඟ ළඟම වෙඩි හඬ ඇසෙයි. ඒ අසළින් ඇසෙන අඳෝනා හඬකි. සියල්ල මොහොතක දී නිසල වෙයි. දුහුවිලි වලාව සුළඟෙහි පාවී යයි. සෙබළු තැන තැන බිම වැටී සිටිති. ඔවුන් ගේ පිළිස්සුණු සිරුරු අතර ඔහු හඳුනා ගත්තේ ඔහු දන්න සෙබළාගේ මුහුණයි.
විමල් එම අවසනයට නොකැමැති විය. තම සිතෙහි නිර්මාණය වූ දසුන් කිසිදා නොවන දේ බව ඔහු ඔහුටම කියා ගත්තේය.
" දවල් කෑම ලෑස්තියි! " කාමරයට එබී බලමින් නාමලී පැවසුවාය. විමල් ගුවන් විදුලියට සවන් දී ගෙන සිටියේ නාමලී කියන්නක් නෑසුණු ගණනිනි. ප්‍රවෘත්ති විකාශයේ ඔහු වඩාත් උනන්දු වන්නේ ආරක්ෂක පුවත් වෙතයි.
" අද සවස ගුවන් හමුදව විසින් තොප්පිගල හා මන්නරම පිහිටි ත්‍රස්තවාදී කඳවුරු තුනක් වෙත එල්ල කළ ප්‍රහාරයන් සර්ථක වූ බව ජාතික ආරක්ෂාව පිලිබඳ මාධ්‍ය මධ්‍යස්ථානය ප්‍රකශ කරයි. කෆීර් යානා යොදා ගනිමින් කළ ප්‍රහාරයන්ගෙන් පුහුණුව ලබමින් සිටි ත්‍රස්ත සාමාජිකයන් විශල පිරිසක් මරණයට පත් වූ බව බුද්ධි අංශ තහවුරු කරයි."
විමල්ට දැනෙන සතුට බලවත් වීය. සිතෙහි පරාජයේ පාර්ශ්වයට බරව තිබූ යුද්ධයේ තරාදිය එම පුවතත් සමඟ සමබර වූ බවක් විමල්ට හැඟින.
" මේ පාර නම් දෙකෙන් එකක් වෙන්නම ඕනි! දැන් නම් බලාගෙන සිටිය ඇති."
"ත්‍රස්තවාදීන් ශක්තිමත් උනේ අපේම වැරදි නිසා. හරි සැලසුමකට ගහනව නම් උන් පරදන එක මහ දෙයක් නෙවෙයි."
විමල් සන්දේශය වැඩසටහනට ගුවන් විදුලිය සුසර කළේ ජාතික ආරක්ෂාව ගැන රජයේ ?????? මවන පින්තූරයට අකමැති නිසා නොවේ. නමුත් එය සත්‍යම නොවන බව ඔහු සිතයි. බී.බී.සී.ය සහ සන්දේශය ත්‍රස්තවාදීන්ට පක්ෂ වුවත්, එහි ප්‍රචාරය වන ප්‍රවෘත්ති වාර්තා වල ද යම් ඇත්තක් ඇතැයි දැයි දැන ගැනීමේ කුහුලෙන් නොමිඳුනෙකි විමල්. එය ඔහුට තුවාලයක් අවට පිරිමැදීමක් වැනිය. එයින් මඳ වේදනාවක් හා මඳ සුවයක් යන දෙකම ලබා දෙයි.
" මන්නාරම් වෙරළ තීරයට අද සවස් කාලයේ එල්ල වූ ගුවන් ප්‍රහාර වලින් ප්‍රදේශයේ සාමාන්‍ය ජනතාව පදිංචි වී සිටි ගෙවල් කිහිපයකට දැඩි හානි සිදු වූ බව එල්.ටී.ටී.ඊ. මාධ්‍ය ප්‍රකාශක අප සමඟ පැවසුවා."
"මේ පිළිබඳ වැඩි විස්තර සඳහා අප සම්බන්ධ කර ගන්නවා..........."
" මුන් මේ කැලෑ කොටින්ටත් මාධ්‍ය ප්‍රකශකල හදන හැටි! " විමල්ට ඇති වූයේ දැඩි කෝපයකි. ඔහුට තම කාර්යාල මිතුරෙකුගේ අදහස් සිහියට නැඟෙයි.
" බටහිරට අවශ්‍ය වෙන්නේ අපි වගේ රටවල් ඒ ඒ තැන් වලම පල් කරන්න. අපි ඉස්සරහට එනවට උන් විරුද්ධයි. පතොරමේ ඉඳන් කොතෙකුත් උපකාර කරමින් ත්‍රස්තවාදයට උඩගෙඩි දෙන අතරම අපේ ඔලු ගෙඩි හදන්න මාධ්‍ය යාන්ත්‍රනයක් ක්‍රියාත්මක වෙනවා."
"මේව අහන අපිමයි මෝඩ වෙන්නෙ...." විමල් ගුවන් විදුලිය වසා දමා කෑම කන අදහසින් කාමරයෙන් පිටතට පැමිණියේය.
සති අන්තයේ ගමට ගොස් නැවත පැමිණෙමින් සිටි මඟීන්ගෙන් වායුසමීකරණය කළ බස් රථය පිරී තිබුණි. විමල් හා නාමලී ද ඔවුන්ගේ දෙමවුපියන් බැලීමට ගොස් නැවත ඔවුන් ගේ තාවකාලික නිවහන වෙත පැමිණෙමින් සිටියහ.
ජනෙල් ආවරණ මෑත් කළ විමල් තම බස් රථය පසු කර එකක් පසු පස ගිලන් රථ තුනක් දුටුවේය. පාරේ වාහන තදබදය අධික වූ බැවින් ගිලන් රථ ඉදිරියට ඇදෙන්නේ සෙමෙනි.
"මෙපමණ ගිලන් රථ පෙළක් ඇදෙන්නේ ඇයි?" විමල් කල්පනා කරන්නට විය. රත්මලාන ගුවන් තොට පසු කළා පමණි. ඊයේ රාත්‍රී යාපනයේ ඉදිරි ආරක්ෂක වළල්ල අසළ ඇති වූ දරුණු සටන් ගැන විමල්ට සිහි විය. ඒත් සමඟ ඔහුගේ සිත තුළ මෙතෙක් තිබූ සැහැල්ලුව පහව ගියේය. පපුව මැද යමක් සිර වී යන බවක් ඔහුට දැනෙයි. මීට පෙරද කිහිපවරක් අමතක කරන්නට දැඩි උත්සහයක් ගත් දැඩි සිතුවිලි ධාරාවෝ යළිත් නැඟී එන්නට වූහ.
"හමුදාව ඉදිරියට යන්න යන්න ත්‍රස්තවාදීන් පස්සට ගියා" බ්‍රිගේඩියර්වරු තවත් ඉදිරියට යන්න සෙබළු 200කින් යුතු පාබල බල ඇණියක් ඉදිරියට යැව්වා. කොහොමහරි මේ සැලැස්ම ත්‍රස්තවාදීන්ට ආරංචි උනා.
"අපේ අය ඉදිරියටම ගියා. ත්‍රස්තවාදීන්ගේ ඉදිරි අරක්ෂක වළලු දෙකක් අල්ල ගත්තා."
"මෙහෙයුමේ අනපේක්ෂිත සාර්ථකත්වය ගැන සැක නොසිතූ බ්‍රිගේඩියර්වරු සෙබළුන්ට තවත් ඉදිරියට යන්න අණ දුන්නා."
"උපක්‍රමශීලීව දෙපසට පසු බැහැපු ත්‍රස්තවදීන් ඉදිරියට ගිය අපේ සෙබළුන් තුන් පැත්තකින් වට කරලා දිගටම පහර දුන්නා. සෙබළු 200ම එතනමයි."
විමල්ගේ මතකයට නැඟෙන මේ සිද්ධිය ඔහු දැන ගත්තේ ජාතික රෝහලේ හදිසි අනතුරු අංශයේ හෙදියක වූ ඔහුගේ මිතුරකුගේ මවකගෙනි. ඒ අද උදයෙහිය.
මේ සිද්ධිය ඇසීමත් සමඟ විමල්ගේ සිත මහත් කලබලයට පත්විය. එය බිය ද, අවිනිශ්චිත බව ද, වෛරය ද, සම පමණින් එක් වූ සංයෝජනයකි. තමාට එසේ සිතෙන්නේ මව්බිමට තිබෙන ආදරය නිසා යැයි හේ සිතයි.
"මෙහෙමත් පහරයෝ ! කව්ද මේවයේ රහස් එලියට දෙන්නෙ.... ඇතුලෙ ඉන්න සිංහලයොම තමයි. සල්ලි වලට තියෙන කෑදරකමට තමන්ගෙම සහෝදරයන්ගේ මරණ සහතික ලියනවා." "සල්ලි වලට දෙමව්පියො විකුණන රටක මේකත් කජ්ජක්ද?" "මේක හදන්න බැරි තරමට නරක් වෙච්ච රටක්"
වායු සමනයේ සිසිලස පරයා බස් රථය තුළ උණුසුම් බවක් විමල්ට දැනුණි. නළලතෙහි නැඟී තිබූ සිහින් දහදිය බිඳු දබරැඟිල්ලෙන් පිස දැමුවේය.
විමල් සිය බිරිඳ දෙස බැලුවේය. ඇයගේ දෙනෙත් පියවී ඇත. සිහින් දෙතොලග රැඳී ඇත්තේ මඳ සිනහවකි. අවුල් වූ කෙස් ගස් කිහිපයක් ඇගේ නලළත හරහා වැටී තිබේ. විමල් සෙමෙන් ඈ දෙසට නැවී කෙහෙරැළි ඔසවා පස්සට කළේය.
අහිංසකව නිදන සිය බිරිඳගේ රුව විමල් ගේ දෙනෙතට හසු විය. ඇගේ සුන්දරත්වය නිඳන විට වඩාත් ඔපවත් වන බව ඔහුට සිතුණි. විමල් හෙලූ සුසුමින් ඔහුට මහත් සැනසිල්ලක් දැනුණි. ඔහුගේ සිත නැවත සන්සුන් විය.
"දෙහිවල පසු විය. ඊළඟට වැල්ලවත්ත, බම්බලපිටිය, කොල්ලුපිටිය... එතැන සිට තවත් බසයක...." විමල් සුව පහසු ආසනයේ ඇන්දට හේත්තු වී හිස කෙලින් කර ගත්තේය.
කොන්දොස්තරගේ හඬ නැවත ඇසේ.
" විලියම්ස් බහින අය ඉන්නවනම් බැහැල යන්න..."
" මේ මහත්තයො පොඩ්ඩක් අයිනට වෙල ඉඩ දෙන්න මේ මිස්ල දෙන්නට බහින්න."
" ඉස්සරහ වාහන හමුදාවෙන් චෙක් කරනවා. ඔක්කොම තමන්ගෙ අයිඩෙන්ටිටි කාඩ් අතට ගන්න."
" විලියම්ස් බහින අය...."
" මේ මිනිස්සු කරන රස්සව හරිම පුදුමයි. අඩි 20ක් ඇතුළත එහා මෙහා ගිහින් සල්ලි එකතු කරනවා. එකම වචන... එකම මුහුණු... යන්ත්‍ර වගේ. "
විමල් කමිස අත මෑත් කර ඔරලෝසුව දෙස බැලුවේය. වෙලාව තුනයි තිහයි. බස් රථය තුළ ඇති වූ කසුකුසුව නිසා ද, ගමන් මලු අරින වහන හඬ නිසා ද, නාමලී නින්දෙන් පිබිඳුණි. ඇය තම සැමියා දෙස බැලුවාය. ඔහු ඔරලෝසුව දෙස බල සිටිනු ඇය දුටුවාය.
" විමල් වෙලාව කීයද? " ඇය ඇසුවාය.
ම්!..... විමල් ඇය දෙස බැලුවේ වැඩි අවධානයකින් තොරවය.
" හමුදාවෙන් වාහන චෙක් කරනවා."
" පැය ගාණක් පරක්කු වෙයි අදත් " විමල් නොමනාපෙන් කියන්නේ මීට පෙරද පැයගණනක් රස්තියාදු වූ නිසා බව නාමලී දනී.
බස් රථය ඉදිරියට ඇදෙන්නේ ඉතා සෙමෙනි. ඒ ද බොහෝ වේලා එක තැන නවත්වා ගෙන සිට ඉන් පසුවය. පිටත අව් රශ්මිය වසා තිබූ ජනෙල් තිර අතුරින් රථය තුළට වැදෙයි.
" ඒ.සී. තිබුනට හරිම රස්නෙයි." නාමලී කියන්නේ ඇත්තකි. විමල් අසුනට ඉහළින් සවිකොට තිබූ වා කවුළුවට තම පිටි අත්ල යොමුකර බැලූයේ වාතය ශීතල ඇති නැති බව දැන ගන්නටය.
" මොන නිකම්ම නිකන් හුලං. යාන්තන් සීතලක් තියෙන්නෙ." ඒ මදිවට වාහනය එක තැනය.
විමල්ගේ හිත නොසන්සුන්ය. කොන්දොස්තරට කෑ ගසා ඒ.සී. වැඩි කරන්නට ඔහුට සිතුණි. "තව ටිකක් ඉවසනව" විමල් සිත අස්වැසීය.
ප්‍රධාන පාරේ සිට අතුරු පාර වලට හැරෙන හන්දි වල සෙබළෙක් බැගින් සිටියි. වාහන අතුරු පාර වලට හරවා පරීක්ෂාවෙන් ගැලවී යාමට කිසිවෙකුටත් ඉඩ නොතැබීම එහි අරමුණ විය හැක.
බසය සෙමෙන් සෙමෙන් ඉදිරියට ඇදෙයි. නැවතත් අතුරු පාරකි. සෙබළෙක් ඒ හරහා සිට ගෙන වාහන දෙස සෝදිසි බැල්මක් හෙලයි.
විමල් ගේ අවධානය ඔහු කෙරෙහි යොමු විය. හේ පැහැයෙන් තලෙළුය. දෑස දීප්තිමත්ය. මුහුණ දිගටිය. මුහුණින් පිටතට නෙරා ආ හකු මුහුණට අලංකාරයක් එක් කරයි. හිස රිජුය. දෙතොල් කලු පැහැ ගැන්වී ඇත්තේ දුම් බීම නිසා විය හැකිය. දෑතින් ගිනි අවිය අල්ලා සිටින ඔහුගේ ඉරියව්ව ස්ථිරය. නොවෙනස්ය.
සෙබළාගේ රුව විමල් තුළ දැනවූයේ අමුතු හැඟීමකි. මේ මිනිසා ද තමා වැනිම බවත්, පාරේ සිට ගෙන අව්වේ දහදියෙන් තෙමී සිටිනු දැකීම ඔහු තුළ ඇති කළේ කරුණාවකි. ඔහුගේ එඩිතර පෙනුම ද රිජු නොවෙනස් ඉරියව්වද විමල්ගේ සිත් ගත්තේය.
විමල් ගේ අවධානය ඔහු කෙරෙහි යොමු විය. හේ පැහැයෙන් තලෙළුය. දෑස දීප්තිමත්ය. මුහුණ දිගටිය. මුහුණින් පිටතට නෙරා ආ හකු මුහුණට අලංකාරයක් එක් කරයි. හිස රිජුය. දෙතොල් කලු පැහැ ගැන්වී ඇත්තේ දුම් බීම නිසා විය හැකිය. දෑතින් ගිනි අවිය අල්ලා සිටින ඔහුගේ ඉරියව්ව ස්ථිරය. නොවෙනස්ය.
සෙබළාගේ රුව විමල් තුළ දැනවූයේ අමුතු හැඟීමකි. මේ මිනිසා ද තමා වැනිම බවත්, පාරේ සිට ගෙන අව්වේ දහදියෙන් තෙමී සිටිනු දැකීම ඔහු තුළ ඇති කරුණාවකි. ඔහුගේ එඩිතර පෙනුම ද රිජු නොවෙනස් ඉරියව්වද විමල්ගේ සිත් ගත්තේය.
" අපේ හමුදාවේ සිටින්නේ මෙවන් එඩිතර කොල්ලන්ය " යන හැඟීම ඔහු සිත තුළ සතුටක් හා බලාපොරොත්තුවක් ඇති කළේය.
වාහනය නැවත ඉදිරියට ඇදෙයි. විමල් නැවතත් දෑස පිහ ගත්තේය. ඔහු දුටු සෙබළා අවි ගෙන සටනක යෙදෙන චිත්‍රයක් විමල් ගේ මනසෙහි ඇඳුනි. ඔහු සගයන්ද සමඟ ඉදිරියට ඇදෙන්නේ බඩගාමිනි. ඒ අඩියෙන් අඩියයි. දිගට හරහට සතුරගේ වෙඩි ප්‍රහාරය. සතුරෝ පසු බසිති. වීර සෙබළා ඔහුගේ කණ්ඩායමත් සමඟ ඉදිරියටම ඇදෙයි. උඩින් වැටෙන යමක් හඬ නඟා පොළොව දෙදරවමින් පුපුරා යයි. අවටම මහ ගින්නකි. ඇවිස්සුණු දුහුවිල්ලෙන් සහ දුමින් දර්ශනයම වැසී යයි. ළඟ ළඟම වෙඩි හඬ ඇසෙයි. ඒ අසළින් ඇසෙන අඳෝනා හඬකි. සියල්ල මොහොතක දී නිසල වෙයි. දුහුවිලි වලාව සුළඟෙහි පාවී යයි. සෙබළු තැන තැන බිම වැටී සිටිති. ඔවුන් ගේ පිළිස්සුණු සිරුරු අතර ඔහු හඳුනා ගත්තේ ඔහු දන්න සෙබළාගේ මුහුණයි.
විමල් එම අවසනයට නොකැමැති විය. තම සිතෙහි නිර්මාණය වූ දසුන් කිසිදා නොවන දේ බව ඔහු ඔහුටම කියා ගත්තේය.
**********
" දවල් කෑම ලෑස්තියි! " කාමරයට එබී බලමින් නාමලී පැවසුවාය. විමල් ගුවන් විදුලියට සවන් දී ගෙන සිටියේ නාමලී කියන්නක් නෑසුණු ගණනිනි. ප්‍රවෘත්ති විකාශයේ ඔහු වඩාත් උනන්දු වන්නේ ආරක්ෂක පුවත් වෙතයි.
" අද සවස ගුවන් හමුදව විසින් තොප්පිගල හා මන්නරම පිහිටි ත්‍රස්තවාදී කඳවුරු තුනක් වෙත එල්ල කළ ප්‍රහාරයන් සර්ථක වූ බව ජාතික ආරක්ෂාව පිලිබඳ මාධ්‍ය මධ්‍යස්ථානය ප්‍රකශ කරයි. කෆීර් යානා යොදා ගනිමින් කළ ප්‍රහාරයන්ගෙන් පුහුණුව ලබමින් සිටි ත්‍රස්ත සාමාජිකයන් විශල පිරිසක් මරණයට පත් වූ බව බුද්ධි අංශ තහවුරු කරයි."
විමල්ට දැනෙන සතුට බලවත් වීය. සිතෙහි පරාජයේ පාර්ශ්වයට බරව තිබූ යුද්ධයේ තරාදිය එම පුවතත් සමඟ සමබර වූ බවක් විමල්ට හැඟින.
" මේ පාර නම් දෙකෙන් එකක් වෙන්නම ඕනි! දැන් නම් බලාගෙන සිටිය ඇති."
"ත්‍රස්තවාදීන් ශක්තිමත් උනේ අපේම වැරදි නිසා. හරි සැලසුමකට ගහනව නම් උන් පරදන එක මහ දෙයක් නෙවෙයි."
විමල් සන්දේශය වැඩසටහනට ගුවන් විදුලිය සුසර කළේ ජාතික ආරක්ෂාව ගැන රජයේ ?????? මවන පින්තූරයට අකමැති නිසා නොවේ. නමුත් එය සත්‍යම නොවන බව ඔහු සිතයි. බී.බී.සී.ය සහ සන්දේශය ත්‍රස්තවාදීන්ට පක්ෂ වුවත්, එහි ප්‍රචාරය වන ප්‍රවෘත්ති වාර්තා වල ද යම් ඇත්තක් ඇතැයි දැයි දැන ගැනීමේ කුහුලෙන් නොමිඳුනෙකි විමල්. එය ඔහුට තුවාලයක් අවට පිරිමැදීමක් වැනිය. එයින් මඳ වේදනාවක් හා මඳ සුවයක් යන දෙකම ලබා දෙයි.
" මන්නාරම් වෙරළ තීරයට අද සවස් කාලයේ එල්ල වූ ගුවන් ප්‍රහාර වලින් ප්‍රදේශයේ සාමාන්‍ය ජනතාව පදිංචි වී සිටි ගෙවල් කිහිපයකට දැඩි හානි සිදු වූ බව එල්.ටී.ටී.ඊ. මාධ්‍ය ප්‍රකාශක අප සමඟ පැවසුවා."
"මේ පිළිබඳ වැඩි විස්තර සඳහා අප සම්බන්ධ කර ගන්නවා..........."
" මුන් මේ කැලෑ කොටින්ටත් මාධ්‍ය ප්‍රකශකල හදන හැටි! " විමල්ට ඇති වූයේ දැඩි කෝපයකි. ඔහුට තම කාර්යාල මිතුරෙකුගේ අදහස් සිහියට නැඟෙයි.
" බටහිරට අවශ්‍ය වෙන්නේ අපි වගේ රටවල් ඒ ඒ තැන් වලම පල් කරන්න. අපි ඉස්සරහට එනවට උන් විරුද්ධයි. පතොරමේ ඉඳන් කොතෙකුත් උපකාර කරමින් ත්‍රස්තවාදයට උඩගෙඩි දෙන අතරම අපේ ඔලු ගෙඩි හදන්න මාධ්‍ය යාන්ත්‍රනයක් ක්‍රියාත්මක වෙනවා."
"මේව අහන අපිමයි මෝඩ වෙන්නෙ...." විමල් ගුවන් විදුලිය වසා දමා කෑම කන අදහසින් කාමරයෙන් පිටතට පැමිණියේය.
**********
විමල්ට මඳ නිදිමතක් දැනේ. ටෙලිනාට්‍යය දෙස සිය බිරිඳ බලා සිටින්නේ මහත් වූ ආශාවෙනැයි විමල්ට සිතේ. තමා ඇසූ එකිනෙකට පරස්පර පුවත් ඇය සමඟ සංවාද ගත කිරීමට ආ අදහස විමල් මැඬ ගත්තේය. නැඟිට ගොස් නාමලී ළඟින්ම වාඩි වූ ඔහු ඇගේ දෙවුර සෙමෙන් මිරිකන්නට වූයේය. කිති කැවීමෙන් කෝල වූ නාමලී විමල් ඉවතට තල්ලු කළාය. විමල් නාමලීට තවත් තුරුළු වූයේය.
සැර මාමා
"මුලු ත්‍රිපිටකයම මොකටද? ප්‍රයොජනයට ගන්නවානම් සතිපට්ටන සූත්‍රය විතරයි උවමනා වෙන්නේ!"
ඇත තිබූ බුද්ධ ජයන්ති ත්‍රිපිටක පොත් මාලාවෙහි දීඝ නිකායෙහි පළමු කාණ්ඩය දෙස හිස් බල්මක් හෙලමින් මම කීමි.
"ඒ උනත් ඔක්කොම පොත් ටික තියෙනවනම්... මම කියන්නේ... හතලිස් ගානම... එක හරියට... වටිනවා...
මමා පොත් කැබිනෙට්ටුවේ ඉහලම තට්ටුව දෙස බලමින් පැවසුවේ අපේක්ෂා සහිත හඬකිනි. එම තට්ටුවේ තිබුනු එකම පොත වූයේ මා පෙර සඳහන් කළ පොතයි. පොත් පිරුනු විශාල කැබිනෙට්ටු දහයකින් පමණ සම්න්විත වූ බාප්පාගේ පෞද්ගලික පුස්තකාලයේ මෙම තට්ටුව වෙන්කර ඇත්තේ ත්‍රිපිටකය සඳහා විය හැකි බව මට සිතුණි.
"ඔය පොත කිහිප වාරයක්ම කියවන්න ගත්තා!... හරි වෙහෙසයි! මට දැන් කියවන්න හරි අමාරුයි! පොතක පිටුවක් කියවලා ඉවර වෙනකොට අන්තිමට කියවපු පිටුව අමතක වෙලා බොඳ වෙලා වගේ යනවා."
මාමා එසේ කියන්නේ වයස නිසා ඇතිවන දුර්වල තත්වයක් නිසා නොවේ. ඔහු බැංකු සේවයෙන් විශ්‍රාම ගියේ මේ වසරේදීය. ඒ ඔහුගේ රෝගී තත්වය නිසාය.
මාමා සිය දින පොත පෙරළයි. ඔහුගේ දෑස කණ්ණාඩි කුට්ටම තුලින් දින පොත සිසාරා යමක් සොයනු මට පෙනෙයි.
උසට ගැලපෙන මහතකින් යුත් මාමාගේ මුහුණ තරමක් තරබාරුය. අඩක් සුදු වී ගිය කෙස් කළඹ මනාව පසෙකට පීරා ඇත. විශාල කණ්ණාඩි කුට්ටම තුලින් ඔහුගෙ දෑස පෙන්වන්නේ විඩාපත් බවකි.
මම මාමා ලෙස අමතුවත් ඔහු මට බප්පා වන්නේ තරමක් දුර නෑකමකිනි. පවුලේ සැම දෙනා මාමා ගැන සඳහන් කරන විට යොදන විශේෂණ සහිත නම සැර මාමාය. මාමා මා දන්නා අනෙක් ඥාතීන් කිසිවෙකු හා සම නොවීය. මා කුඩා දරුවකුව සිටියදී මා මාමා දුටුයේ නමටම ගැලපෙන ගරු ගාම්භීර කෙනෙකු හැටියටය. මගේ දෙමව්පියෝ ඇතුලු පවුලේ අනෙක් ඥාතීන්ගෙ හැසිරීම එයට රුකුල් දෙන්නක් විය. අප වසරක් පාසා සිංහල අවුරුදු කාලයට මාමාගේ ගෙදර ගිය බව මට මතක ඇත. නමුත්, මෑතක් වන තුරුම ඔහු ගැන මා නොදැන සිටියෙමි.
ඔහු කලා අංශයෙන් උපධිය හදාරා බැංකු රකියාවට එළැඹ විධායක නිලධාරියකු ලෙස බොහෝ කලක් රාජකාරි කළ අ‍යෙකි. මාමාටත් නැන්දාටත් දරුවන් නැත. රැකියාවෙන් ලද කුදු මහත් විවේකයම පොත පත හා ගත කිරීම මාමාගේ පිලිවෙළ වූ බව මා දැන ගත්තේ පසුවය. එක්තරා දාන දිනයකදී ඔහු මුණ ගැසීම මෙතෙක් කීකරු දරුවකු ලෙස මාමා ඉදිරියේ හැසිරුණු මට එදින සිදුවීම ඔහු කෙරෙහි මගේ පිළිවෙත වෙනස් වීමට ප්‍රධානතම හේතුව විය.
ඒ මා විශ්ව විද්‍යාලය පටන් ගන්නා තුරු නිවසට වී සිටි අවධියයි. අපේ සීයා මාස කීපයක් ලෙඩ ඇඳෙහි සිට අවසන් හුස්ම හෙලූයේ ලොකු අම්මාගේ නිවසේදීය. සීයාගේ අවසාන කටයුතු අවසන් වීමෙන් පසු එළැඹුනු තුන්මාසයේ දානය දිනයේදී සැර මාමාද පැමිණ සිටියේය.
අත්‍යාවශ්‍ය කරුණක් සඳහා යෑමට තිබුණ නිසා මා එහි යන විට තරමක් දවල් වී තිබුණි. දානය සඳහා පැමිණි භික්ෂූන්වහන්සේලා නැවත පන්සලටවැඩම වීම සිදුවිය. සැර මාමා මා හමුවූයේ බොහෝ කලකට පසුවය.
"ඔයා විශ්ව විද්‍යාලයට තේරුණා කියලා අපට ආරංචි උනා. අපිට හරි සතුටුයි." මාමා පැවසූයේ ගාම්භීර කටහඬකිනි.
"ඉතින් මේ දවස් වල මොකද කරන්නෙ?"
"මම ඔහේ ඉන්නවා! පොත් කියවනවා... කවි ලියනවා... චිත්‍රපටි බලනවා...":
"ෂා හරි හොඳයි." මාමාගේ දෑස දීප්තිමත් විය. එළිමහනෙහි අසුනක වාඩි වෙමින් මාහටද අසුනක් පෙන්වීය.
"කියවලා තියෙනවද... තිබ්බත මළ පොත?"
"තිබ්බත මළ පොත...!!!" එවැන්නක් ගැන අසාවත් නොතිබූ මම හිස වැනුවෙමි.
"ශාස්ත්‍රීය පොතපතත් කියවන්න ඕනෑ..! වැඩිපුර කියවන්නේ නවකතා වගේ.." මාමා ගේ සිහින් සිනහව සරදමක්ද?
නවකතා කියවීම විශේෂ හෝ අවශේෂ දෙයක් ලෙස මා නොසැලකුවත් සුලභ නවකතා කියවන්නේ බාල රසවින්දනයක් ඇති අය යැයි උගත් සමාජයේ පිළිගැනීම බව මගේ සිතුවිල්ල විය. එහෙයින් මාමා මාද ඒ ගොඩට ඇද දැමීමට ගත් උත්සාහයට මම විරුද්ධ වීමි.
"ජීවිතය ගැන සමහර ශස්ත්‍රීය පොතපතටත් වඩා ගැඹුරින් ලියවුනු නවකතාත් තියෙනවා නේද? අනික, මම නම් වැඩියෙන්ම කැමති කෙටිකතා කියවන්න."
මාමා මා දෙස බලා සිටියි. මම මගේ තර්කය පැහැදිලි කිරීමට උත්සාහ ගතිමි.
"දැන් බලන්න සරත්චන්ද්‍රගේ 'මලවුන්ගේ' පොත් දෙක...! ආදරය... ප්‍රේමය කියන වචනා දෙක ඔය පොත් දෙකේ කොතනකවත් හොයාගන්න පුලුවන්ද...? නමුත්, මම කියවලා තියෙන හොඳම ආදර කතාව තමා ඒ."
"හිහ්... හිහ්...!" මාමාගේ සරදම් සිනහව මා කුප්පන්නක් විය. නමුත් කතාව මඳකට නැවතුනේ ලොකු අම්මාගේ ආරාධනයෙන් අප දෙදෙනාම දිවා ආහරයට එක්වූ නිසාය.
දානය සඳහා මාළුද පිළියෙළ බී තිබුණි. මළු තසිම දෙස බලා
"මම නම් මාළු මස් බිත්තර මොකුත් කන්නේ නැහැ. අඩුම ගානේ උම්බලකඩ කෑල්ලක් වත කන්නේ නැහැ." මාමා පවසන්නේ අවට සිටි අය වෙතද හැරෙමිනි. ආඩම්බරයෙනි.
"එළවළු විතරක් ආහරයට ගත්තාම නිරෝගීව ඉන්න පුළුවන්"
දිවා අහාරයෙන් හා රසවත් අතුරුපසින් පසුව පැමිණි පිරිස තැනින් තැනට වී අගිය තොරතුරු කතාබහ කරන්නට විය.
කෙමෙන් තරුණ වියට එළඹෙත්ම කුඩා වියේදී මෙන් නොව පවුලේ සමීප නෑ හිත මිතුරන් අතර දී තනිවන ස්වභාවයක් මාහට දැනෙන්නට විය. සමාජය සහ පොත පත අසුරු කිරීමෙන්ද ඒ ඇසුරින් සිතීමෙන් වැඩුනු මාහට සුහද සතුටු සාමීචියෙන් එහාට යන කථාඅබහක් සඳහා සුදුස්සෙකු හමු නොවීම මගෙ කණස්සල්ලට හේතු විය. මට බොහෝ ඥාති සොහොයුරන් සොහොයුරියන් සිටියද ඒ එකෙකුදු සමාජය, සාහිත්‍ය හෝ විද්‍යාව ගැන උනන්දුවක් තිබූවුන් නොවූහ. ඔවුන් සමග මා අශාකල පොදු මාතෘකාවක් මතුකිරීම වනාහී කිසිකලකදී සිදුනොවුනකි.
සැර මාමා සමඟ පොත පත ගැන මගේ අදහස, විශේෂයෙන් අප කතා කරමින් සිටි මාතෘකාවට නැවත පිවිසෙන අදහසින් මම ඔහු සොය ගියෙමි.
සැර මාමා මෙවර කතාබහ ආරම්භ කලෙ චිත්‍රපටි ගැනය.
"බලලා තියෙනවාද... 'සිටිසෙන් කේන්' ?"
"ඔය ඒක බලලා තියෙන්න විදියක් නැහැ. ඒක හොයාගන්න ගොඩක් අමාරුයි. ඒක තමයි ලෝකයේ හදපු හොඳම චිත්‍රපටිය..!"
"හොඳම චිත්‍රපටිය!"
"දැන් කවුද ඒක හොඳම චිත්‍රපටිය කියලා කියන්නේ?" මාහට එවන්නක් විශ්වාස කල නොහැකිවිය.
මාමා හිස වැනුවේය. ඔහුගේ මුවඟට සිනාවක් නැඟුනි. දෑස දීප්තිමතියෙන් බැබළුනි. භාෂාවේ අකුරු නොදන්නා කොලු ගැටයකුට සංකීර්ණ ව්‍යාකරණ කියාදීම වැනි මොඩකමක් කරගත් භාෂා පණ්ඩිතයකු තමාගේ ක්‍රියාව දෙස හැරී බලා නඟන සිනාවකි ඒ. ඔහු හෝඩියේ සිටම පටන් ගත්තේය.
"ලොකයේ හරි ප්‍රසිද්ධ සිනමා සම්මාන උළෙලවල් තියෙනවා 'ඔස්කා', 'ගෝල්ඩන් ග්ලෝබ්', 'කාන්ස්' වගේ... අවුරුදු පතා මේවා පැවැත්වෙනවා. ඉතින් මේ අතරතුරේදි ලෝකයේ ප්‍රකට සිනමා විචාරකයෝ එකතුවෙලා ලෝකයේ නිර්මාණය වෙච්චි හොඳම චිත්‍රපටිය මොකක්ද කියලා සෙව්වා. අන්තිමට තේරුණේ 'සිටිසන් කේන්' කියන චිත්‍රපටිය. ඒක 1960 ගනන් වල හදපු එකක්."
ඔහුගේ විස්තරය මාසිත් නොගත්තේ එහි වූ මඳ විශ්වාස සහගත බව නිසාද? 60 දශකයේ තැනුනු කළු සුදු චිත්‍රපටියක් ලොව හොඳම චිත්‍රපටිය වන්නේ කෙසේද? නමුත් මම ප්‍රතිඋත්තර දීමෙන් වැලකුණෙමි.
නිහඬතාවයෙන් දිරි ගෙන බාප්පා නැවත කතාකරන්නට විය.
"මම මේ දවස්වල ජොත්ෂ්‍යය ඉගෙන ගන්නවා."
"පන්ති යනවාද?" මම ඇසුවෙමි.
"නැහැ නැහැ...!!! මම කොහොමත් ජොතිෂ්‍යය විද්‍යාව ගැන දැනගෙන හිටියේ. මම දැන් ස්වයං අධ්‍යනයක් කරනවා"
"ජොතිෂ්‍යය කියන්නේ විද්‍යාවක්ම නෙවෙයි. මිනිස්සුන් ගේ අත්දැකීම් සහ පරිකල්පනය උඩ ඉතිහාසය පුරාවට පෝෂණය වුනු ගණිත ක්‍රමයක්."
මම ජොතිෂ්‍යය ගැන මගේ අවංක අදහස් ප්‍රකාශ කලෙමි.
"අන්න ඔයාට වැරදිච්ච තැන! ජොතිෂ්‍යය කියන්නේ තාරකා විද්‍යාව සහ ගණිතය එකතුවෙන් හැදිච්ච උතුම් විද්‍යාවක්."
මම හිස සලා මගේ විරුද්ධත්වය ප්‍රකාශ කලෙමි.
"හරි ඔයා කියන්න ඔය ජොතිෂ්‍යය විශ්වාස කරනවාද නැද්ද කියලා?"
එය තරමක අපහසු ප්‍රශ්නයක් විය. මම කුඩාකල මගේ හඳහන බැලූ දෛවඥයෝ මා සිවිල් සේවයේ උසස් රැකියාවක් කරන බව අනාවැකි කොලවල දැක ඇත්තෙමි. මා කලා උපාධියට ඉගෙනීමට විශ්ව විද්‍යාලයට තේරුණේ ජොතිෂ්‍යය නිසා නොවන බවද මම තරයේ ඇදහූයෙමි. එහෙයින්ම මට ජොතිෂ්‍යය විශ්වාස කිරීමට අවශ්‍ය නොවීය.
"මම විශ්වාසා කරන්නේ, ඔය අනාවැකිවල හොඳක් තියෙනවානම් ඒවායින් හිතට ධෛර්යය ගන්න එක හොඳයි. නමුත්... නමුත්... ඔය සමහර අනාවැකිවල තියෙන බොරුවලවට අහුවෙලා පූජා තියතියා, බාර වෙවී හිතින් දුක්විඳ විඳ සල්ලිත් නාස්ති කරන එකට මම විරුද්ධයි."
"නමුත්... හෙනහුරු ලැබුවම ඝන දෙවියන්ටත් උණ් බට කොළ කන්න උනා කියලා ඔයා අහලා ඇතිනේ..." මාමාගේ ස්වරයා ජයග්‍රාහීය. බාප්පා අරඹන්නට යන්නේ ජොතිෂ්‍යය පිලිඹඳව පාඩමක්දෝයි මට සිතුනි.
"කෙනෙක් ගේ අත බලලා, එයාගේ උපන් වෙලාව බලලා හොඳ දෛවඥයකුට කියන්න පුළුවන් එයාගේ උපන් වෙලාව බලලා හොඳ දෛව්ඥයකුට කියන්නන පුළුවන් එයාගේ ඉරණම මොකක් වෙයිද කියලා?"
මම ඊට විරුද්ධ වීමි. "එහෙම වෙන්නේ කොහොමද...? එහෙනම් මාමා නියතිවාදියෙක්! බුදු හාමුදුරුවෝ නියතිවාදය ප්‍රතික්ෂේප කලා. හේතුව පැවතීම නිසා ඇතිවන ඵල්ය හේතුව නැතිකිරීමෙන් නැතිකරන්න පුළුවන්..!"
"හරි! ඔයා පිළිගන්නේ නැහැනේ. දෙන්න මට ඔයාගේ දකුණු අත?" බාප්පා ඔහු හිඳගෙන සිටි පුටුව මා ලඟට කිට්ටු කරගනිමින් පැවසීය.
මාමා උඩ සාක්කුවෙන් ගත් කණ්ණාඩි කොපුව දිගහැර කණ්ණාඩිය එළියට ගෙන පැළැඳගත්තේය. මඳ වේලාවක් මාගේ අත නිරීක්ෂණයෙන් පසු ඔහු සිය ප්‍රතිඵල නිකුත් කරන්නට පෙර උගුර පෑදුවේය. මම එකම නිසල සිනහව මුවග රඳවාගෙන බලා සිටියෙමි. අවට සිටි අයගේ අවධානය්ද මේ සාස්තර කීමට යොමුවුයේ නිතැතිනි.
"ඔයාට සමාජයේ උගත් කෙනෙක් වෙන්න පුළුවන්. හැබැයි ධනවත් බැහැ. කවදාමත්ම ධනවතෙක් වෙන්න බැහැ. අන්න ඒක මතක තියා ගන්න. යන්තමින් ජීවිතය ගැටගහගන්න පුළුවන් වෙන තරමට තමයි මුදල් හදල් ලැබෙන්නේ. සැප වාහන, හොඳ ගෙවල් දොරවල්, රූමත් බිරින්ඳෑ කෙනෙක් හෙම ලැබෙන්නේ නැහැ. කවදා හරි ලොකු ණය කාරයෙක් වෙන්නත් පුළුවන්. විශේෂයෙන් අවුරුදු 30 - 35 කාලයෙදී මුදල් හදල් පාවිච්චියේදී පරිස්සම් වෙන තරමට හොඳයි."
සිය බැරෑරුම් දෑස් නාසය අගටම වැටුණු කණ්ණාඩියට ඉහළින් මෙහෙයවමින් බාප්පා කියාගෙන ගියේය. මේ සාස්තර කීම දෙස අවට සිටි අම්මා සහ ඥාති සොයුරන් හා සොයුරියන් බලා සිටින බවත් අසා සිටින බවත් ඔවුන්ගේ මුවඟ නැඟී තිබුණු බවත් මම දුටුවෙමි.
"ඇති!! ඇති!!" මම අත ඇද ගතිමි. තවත් බලාගෙන හිටියොත් මේ මනුස්සයා තව මොනවා කියයිද දන්නේ නැහැ" මම මට කියා ගතිමි.
"ඇයි! ඇයි! කලබල උනේ. ජීවිතය ඔහොම තමඉ..."
"තමන්ගේ ඉරණම පිළිගන්න බැරි අය අද කාලයේ විතරක් නෙවෙයි. බුද්ධ කාලයෙදිත් හිටියා."
මා සිත කේන්තියෙන් පිරීගියද, එය පිට කිරීමට සුදුසු විදියක් සෙවීමට මට සිදුවිය.
"ඔය ඔක්කොම බොරු කරන්න පුළුවන් උත්සාහයයි, ධෛර්යයි, ආත්ම විශ්වාසයයි තියෙනවානම්!"
"මම බැහැ කියන්නේ කරුණු ඇතිව... පොත්පත්වල තියෙනවා එක එක මනුස්සයාගේ ජීවිත කතාවල සිදුවීම් සමඟ ඒ අයගේ ජොතිෂ්‍යය විද්‍යාත්මක සිදුවීම් හරියටම එකට එක ගැලපෙන බව... මහත්මා ගාන්ධි, ඒබ්‍රහම් ලින්කන් වගේ අය උපතින්ම සාහසිකයකු අතින් මරණයට පත්වෙන්න උරුම කරගෙන ආපු අය."
"ඒවා මම දන්නේ නැහැ. මාමා මම ගැන කියපුවා මම බොරු කරලා පෙන්වනවා! මම කවදා හරි ධනවතෙක් වෙනවා. මාමා කියපු හැම දෙයක්ම මම ලබා ගන්නවා. අන්න එදාට මාමා බලාගන්න!!!"
මා කියූ විදිය සැර වැඩි වූවා විය හැක. අම්මා මැදට පැන "පුතා දැන් ඔය ඇති. බප්පත් එක්ක කට ගහගෙන යන්න එපා" කීවාය.
මා කට ගහගෙන නොගිය බව මම දනිමි. මාමා සමඟ සංවාදයට එක්වූයේ මිතුරෙකු සමඟ ලෙසින්ම් වූ විවෘත බවකිනි. කතා බහේදී මා වාදයට පටලවා ගත්තේද මාමාය. අම්මාගේ අණ කිරීම නොරිස්සූ මමවහා එතැනිනි ඉවත්වීමි.
"පුතා එයාගේ වයසේ හැටියට ගොඩක් හොඳින් ලෝකය ගැන දන්නවා. දන්නෙ නැද්ද දැන් ඉන්න කොල්ලො... ජොතිෂ්‍යය වගේ දේවල් එගොල්ලන්ට හරි යන්නෙ නෑ."
අම්මාට ප්‍රතිඋත්තර බඳිමින් මාමා පවසනු මට යන්තමට ඇසුනි.
නිවාඩු දිනවලදී තම පෞද්ගලික පුස්තකාලයේ පොත්පත් කියවීමට මා එවන මෙන්ද අම්මාට මාමා කියූබව මා දැන ගත්තේ පසු දිනකය. එය අප ශාස්ත්‍රීය කරුණු ගැන කරන් ලද වාදයන්හි ආරම්භය මිස අවසානය නොවූයේ එහෙයිනි.
මාමා දින පොතෙහි යමක් සටහන් කරයි. ඔහුගෙ අත හසුරුව ලියන්නේ මහත් වෙහෙසක් ගනිමිනි.
හදිසියේම මා රෝගී වූයේ ඔහුගේ මොළයේ රුධිරනලිකාවක ලේ කැටිත්තක් සිර වීමෙනි. දොස්තරවරු පැවසූයේ ජීවිතය බේරා ගත හැකි නමුත් ඔහුගේ මතකය තදින්ම දුර්වල වන බවයි. මුල සිටම එදිනෙදා දේ කිරීමට පුහුණු වීමට සිදුවන බවත්, කියවීම ලිවීම මුල සිට පුරුදු විය යුතු බවත් ඔවුන්ගේ ඇදහීම විය.
මාසයක් පමණ් කාලයක් ඔහු රෝහලෙහි රැඳී ප්‍රතිකාර ගන්නා අතරතුර මාද රත්‍රියයන්හිදී ඔහුට අවතෙව සඳහා නැවතී සිටියෙමි. වෙනදා අතොරක් නැතිව විවිධ මාතෘකා ඔස්සේ වචන මෙහෙයවන මුව ඇදවී ගොස් තිබුණි. තියුණු පරිකල්පනයන්ට ගැලපෙමින් වෙනස්වන ඩෑස, එක එල්ලේ පතිතිවන හිරු එලියෙන් සැඟවෙන්නක් පරිදි රෝගී තත්වය තුල සැඟව තිබුණි. මේ ඉන්නේ ඔහු තුල සිටි උගතා මරදැමීමෙන් ඉතුරු වන පොත්තක් ලෙසිනි මාහට ඔහුගේ වෙනස දැනෙන්නට වූයේ.
චිතික්සකයන්ගෙ සහයෙන් කෙමෙන් නිසි පරිදි අතපහසුරුවන්නටත්, කතා කරන්නටත් මාමා උගත්තේ මහත් වෙහෙසක් දරමිනි. තමා සතු මුළු මහත් පුස්තකාලයේම තිබූ සියළු පොත් කියවා ඒ ඒ කරුණු මේ මේ පොත් වල මේ මේ තන්හි ඇතැයි කියන්නට හැකිවතිබූ මාමාට මුල සිට වචන ඉගෙන ගන්නටත් වචන එකතු කර වාක්‍ය තනා ගන්නටත් සිදුවිය. පෙර පුරුද්ද බලවත් වීම නිසාදො මාමාගේ සුවවීම වේගවත් විය.
වසරක් තුල පත්තරය කියවන්නටත් ගණන් හදන්නටත් හැකිවීම ඊට සාක්ෂි දරයි. එසේ නමුදු මාමා තුල පෙර විසූ උගතා, බුද්ධිමතා යලි බිහි නොවූ බව කිව යුතුය.
"මේ දවස් වල මොනවාද කියවන් පොත්" මම නිහඬ බව බින්දෙමි.
"මම මේ දවස්වල ජොතිෂ්‍යය ඉගෙනගන්නවා..." මා බලාපොරොත්තු සහගත හඬකින් පැවසීය.
"මාමා ජෝතිෂ්‍යය විශ්වාස කරනවාද?" මම ඇසුවේ බාප්පාට පෙර දිනක අප අතරවූ සංවාදය මතකක් නැතිබව සිහි කරමිනි.
"මමද..., ඒක හරියටම කියන්න බැහැ..."
"ඒකට.... මේ... මේ... මොකක්ද...."
මාමා කතා කරන විට සිහි කර ගැනීමට අපහසු වචන සිහි කර ගන්නට උදවු කිරීම අපගේ සිරිත විය. නමුත් මෙවර මටද ඔහුගේ අදහස තෙරුම් ගත නොහැකිවිය.
"අර.. අර..."
අවසානයේදී ඔහු ඔහුගේ වෑයම අත හළේය.
"සමහර අදහස් වලට... වචන එන්නේ නැහැ..." මාමා හාන්සි පුටුවේ දිග ඇදෙමින් පැවසීය. නොපහන් හැන්ගුමින් තම කණ්ණාඩි කුට්ටම ගලවා කමිස කෙළවර පිසදා නැවත දමාගත්තේය. මළ හිරුගේ අවසාන කිරණ කිහිපයක් ජනේලය හරහා බාප්පාගේ මුහුණට වැටී තිබේ. ඔහුගේ දෑස මලානිකය. ඒ දෑස ඉරිදා පත්තරයේ පිටු අතර සෙමෙන් එහෙත් නොනැවතී ගලා යයි. කාමරයේ කෙළවරවූ විශාල බට්ටා ඔරලෝසුවේ සටහන් වූයේ සවැනි හෝරාව වියයුතුය.
අවසාන් විභාගයට තව ඇත්තේ දින කිහිපයකි. නැවත ගෙදර ගොස් පොත් අතරට විය යුතුය. මම දීඝනිකාය පළමු කාණ්ඩය පරෙස්සමට වැහුවෙමි.
ඇත තිබූ බුද්ධ ජයන්ති ත්‍රිපිටක පොත් මාලාවෙහි දීඝ නිකායෙහි පළමු කාණ්ඩය දෙස හිස් බල්මක් හෙලමින් මම කීමි.
"ඒ උනත් ඔක්කොම පොත් ටික තියෙනවනම්... මම කියන්නේ... හතලිස් ගානම... එක හරියට... වටිනවා...
මමා පොත් කැබිනෙට්ටුවේ ඉහලම තට්ටුව දෙස බලමින් පැවසුවේ අපේක්ෂා සහිත හඬකිනි. එම තට්ටුවේ තිබුනු එකම පොත වූයේ මා පෙර සඳහන් කළ පොතයි. පොත් පිරුනු විශාල කැබිනෙට්ටු දහයකින් පමණ සම්න්විත වූ බාප්පාගේ පෞද්ගලික පුස්තකාලයේ මෙම තට්ටුව වෙන්කර ඇත්තේ ත්‍රිපිටකය සඳහා විය හැකි බව මට සිතුණි.
"ඔය පොත කිහිප වාරයක්ම කියවන්න ගත්තා!... හරි වෙහෙසයි! මට දැන් කියවන්න හරි අමාරුයි! පොතක පිටුවක් කියවලා ඉවර වෙනකොට අන්තිමට කියවපු පිටුව අමතක වෙලා බොඳ වෙලා වගේ යනවා."
මාමා එසේ කියන්නේ වයස නිසා ඇතිවන දුර්වල තත්වයක් නිසා නොවේ. ඔහු බැංකු සේවයෙන් විශ්‍රාම ගියේ මේ වසරේදීය. ඒ ඔහුගේ රෝගී තත්වය නිසාය.
මාමා සිය දින පොත පෙරළයි. ඔහුගේ දෑස කණ්ණාඩි කුට්ටම තුලින් දින පොත සිසාරා යමක් සොයනු මට පෙනෙයි.
උසට ගැලපෙන මහතකින් යුත් මාමාගේ මුහුණ තරමක් තරබාරුය. අඩක් සුදු වී ගිය කෙස් කළඹ මනාව පසෙකට පීරා ඇත. විශාල කණ්ණාඩි කුට්ටම තුලින් ඔහුගෙ දෑස පෙන්වන්නේ විඩාපත් බවකි.
මම මාමා ලෙස අමතුවත් ඔහු මට බප්පා වන්නේ තරමක් දුර නෑකමකිනි. පවුලේ සැම දෙනා මාමා ගැන සඳහන් කරන විට යොදන විශේෂණ සහිත නම සැර මාමාය. මාමා මා දන්නා අනෙක් ඥාතීන් කිසිවෙකු හා සම නොවීය. මා කුඩා දරුවකුව සිටියදී මා මාමා දුටුයේ නමටම ගැලපෙන ගරු ගාම්භීර කෙනෙකු හැටියටය. මගේ දෙමව්පියෝ ඇතුලු පවුලේ අනෙක් ඥාතීන්ගෙ හැසිරීම එයට රුකුල් දෙන්නක් විය. අප වසරක් පාසා සිංහල අවුරුදු කාලයට මාමාගේ ගෙදර ගිය බව මට මතක ඇත. නමුත්, මෑතක් වන තුරුම ඔහු ගැන මා නොදැන සිටියෙමි.
ඔහු කලා අංශයෙන් උපධිය හදාරා බැංකු රකියාවට එළැඹ විධායක නිලධාරියකු ලෙස බොහෝ කලක් රාජකාරි කළ අ‍යෙකි. මාමාටත් නැන්දාටත් දරුවන් නැත. රැකියාවෙන් ලද කුදු මහත් විවේකයම පොත පත හා ගත කිරීම මාමාගේ පිලිවෙළ වූ බව මා දැන ගත්තේ පසුවය. එක්තරා දාන දිනයකදී ඔහු මුණ ගැසීම මෙතෙක් කීකරු දරුවකු ලෙස මාමා ඉදිරියේ හැසිරුණු මට එදින සිදුවීම ඔහු කෙරෙහි මගේ පිළිවෙත වෙනස් වීමට ප්‍රධානතම හේතුව විය.
ඒ මා විශ්ව විද්‍යාලය පටන් ගන්නා තුරු නිවසට වී සිටි අවධියයි. අපේ සීයා මාස කීපයක් ලෙඩ ඇඳෙහි සිට අවසන් හුස්ම හෙලූයේ ලොකු අම්මාගේ නිවසේදීය. සීයාගේ අවසාන කටයුතු අවසන් වීමෙන් පසු එළැඹුනු තුන්මාසයේ දානය දිනයේදී සැර මාමාද පැමිණ සිටියේය.
අත්‍යාවශ්‍ය කරුණක් සඳහා යෑමට තිබුණ නිසා මා එහි යන විට තරමක් දවල් වී තිබුණි. දානය සඳහා පැමිණි භික්ෂූන්වහන්සේලා නැවත පන්සලටවැඩම වීම සිදුවිය. සැර මාමා මා හමුවූයේ බොහෝ කලකට පසුවය.
"ඔයා විශ්ව විද්‍යාලයට තේරුණා කියලා අපට ආරංචි උනා. අපිට හරි සතුටුයි." මාමා පැවසූයේ ගාම්භීර කටහඬකිනි.
"ඉතින් මේ දවස් වල මොකද කරන්නෙ?"
"මම ඔහේ ඉන්නවා! පොත් කියවනවා... කවි ලියනවා... චිත්‍රපටි බලනවා...":
"ෂා හරි හොඳයි." මාමාගේ දෑස දීප්තිමත් විය. එළිමහනෙහි අසුනක වාඩි වෙමින් මාහටද අසුනක් පෙන්වීය.
"කියවලා තියෙනවද... තිබ්බත මළ පොත?"
"තිබ්බත මළ පොත...!!!" එවැන්නක් ගැන අසාවත් නොතිබූ මම හිස වැනුවෙමි.
"ශාස්ත්‍රීය පොතපතත් කියවන්න ඕනෑ..! වැඩිපුර කියවන්නේ නවකතා වගේ.." මාමා ගේ සිහින් සිනහව සරදමක්ද?
නවකතා කියවීම විශේෂ හෝ අවශේෂ දෙයක් ලෙස මා නොසැලකුවත් සුලභ නවකතා කියවන්නේ බාල රසවින්දනයක් ඇති අය යැයි උගත් සමාජයේ පිළිගැනීම බව මගේ සිතුවිල්ල විය. එහෙයින් මාමා මාද ඒ ගොඩට ඇද දැමීමට ගත් උත්සාහයට මම විරුද්ධ වීමි.
"ජීවිතය ගැන සමහර ශස්ත්‍රීය පොතපතටත් වඩා ගැඹුරින් ලියවුනු නවකතාත් තියෙනවා නේද? අනික, මම නම් වැඩියෙන්ම කැමති කෙටිකතා කියවන්න."
මාමා මා දෙස බලා සිටියි. මම මගේ තර්කය පැහැදිලි කිරීමට උත්සාහ ගතිමි.
"දැන් බලන්න සරත්චන්ද්‍රගේ 'මලවුන්ගේ' පොත් දෙක...! ආදරය... ප්‍රේමය කියන වචනා දෙක ඔය පොත් දෙකේ කොතනකවත් හොයාගන්න පුලුවන්ද...? නමුත්, මම කියවලා තියෙන හොඳම ආදර කතාව තමා ඒ."
"හිහ්... හිහ්...!" මාමාගේ සරදම් සිනහව මා කුප්පන්නක් විය. නමුත් කතාව මඳකට නැවතුනේ ලොකු අම්මාගේ ආරාධනයෙන් අප දෙදෙනාම දිවා ආහරයට එක්වූ නිසාය.
දානය සඳහා මාළුද පිළියෙළ බී තිබුණි. මළු තසිම දෙස බලා
"මම නම් මාළු මස් බිත්තර මොකුත් කන්නේ නැහැ. අඩුම ගානේ උම්බලකඩ කෑල්ලක් වත කන්නේ නැහැ." මාමා පවසන්නේ අවට සිටි අය වෙතද හැරෙමිනි. ආඩම්බරයෙනි.
"එළවළු විතරක් ආහරයට ගත්තාම නිරෝගීව ඉන්න පුළුවන්"
දිවා අහාරයෙන් හා රසවත් අතුරුපසින් පසුව පැමිණි පිරිස තැනින් තැනට වී අගිය තොරතුරු කතාබහ කරන්නට විය.
කෙමෙන් තරුණ වියට එළඹෙත්ම කුඩා වියේදී මෙන් නොව පවුලේ සමීප නෑ හිත මිතුරන් අතර දී තනිවන ස්වභාවයක් මාහට දැනෙන්නට විය. සමාජය සහ පොත පත අසුරු කිරීමෙන්ද ඒ ඇසුරින් සිතීමෙන් වැඩුනු මාහට සුහද සතුටු සාමීචියෙන් එහාට යන කථාඅබහක් සඳහා සුදුස්සෙකු හමු නොවීම මගෙ කණස්සල්ලට හේතු විය. මට බොහෝ ඥාති සොහොයුරන් සොහොයුරියන් සිටියද ඒ එකෙකුදු සමාජය, සාහිත්‍ය හෝ විද්‍යාව ගැන උනන්දුවක් තිබූවුන් නොවූහ. ඔවුන් සමග මා අශාකල පොදු මාතෘකාවක් මතුකිරීම වනාහී කිසිකලකදී සිදුනොවුනකි.
සැර මාමා සමඟ පොත පත ගැන මගේ අදහස, විශේෂයෙන් අප කතා කරමින් සිටි මාතෘකාවට නැවත පිවිසෙන අදහසින් මම ඔහු සොය ගියෙමි.
සැර මාමා මෙවර කතාබහ ආරම්භ කලෙ චිත්‍රපටි ගැනය.
"බලලා තියෙනවාද... 'සිටිසෙන් කේන්' ?"
"ඔය ඒක බලලා තියෙන්න විදියක් නැහැ. ඒක හොයාගන්න ගොඩක් අමාරුයි. ඒක තමයි ලෝකයේ හදපු හොඳම චිත්‍රපටිය..!"
"හොඳම චිත්‍රපටිය!"
"දැන් කවුද ඒක හොඳම චිත්‍රපටිය කියලා කියන්නේ?" මාහට එවන්නක් විශ්වාස කල නොහැකිවිය.
මාමා හිස වැනුවේය. ඔහුගේ මුවඟට සිනාවක් නැඟුනි. දෑස දීප්තිමතියෙන් බැබළුනි. භාෂාවේ අකුරු නොදන්නා කොලු ගැටයකුට සංකීර්ණ ව්‍යාකරණ කියාදීම වැනි මොඩකමක් කරගත් භාෂා පණ්ඩිතයකු තමාගේ ක්‍රියාව දෙස හැරී බලා නඟන සිනාවකි ඒ. ඔහු හෝඩියේ සිටම පටන් ගත්තේය.
"ලොකයේ හරි ප්‍රසිද්ධ සිනමා සම්මාන උළෙලවල් තියෙනවා 'ඔස්කා', 'ගෝල්ඩන් ග්ලෝබ්', 'කාන්ස්' වගේ... අවුරුදු පතා මේවා පැවැත්වෙනවා. ඉතින් මේ අතරතුරේදි ලෝකයේ ප්‍රකට සිනමා විචාරකයෝ එකතුවෙලා ලෝකයේ නිර්මාණය වෙච්චි හොඳම චිත්‍රපටිය මොකක්ද කියලා සෙව්වා. අන්තිමට තේරුණේ 'සිටිසන් කේන්' කියන චිත්‍රපටිය. ඒක 1960 ගනන් වල හදපු එකක්."
ඔහුගේ විස්තරය මාසිත් නොගත්තේ එහි වූ මඳ විශ්වාස සහගත බව නිසාද? 60 දශකයේ තැනුනු කළු සුදු චිත්‍රපටියක් ලොව හොඳම චිත්‍රපටිය වන්නේ කෙසේද? නමුත් මම ප්‍රතිඋත්තර දීමෙන් වැලකුණෙමි.
නිහඬතාවයෙන් දිරි ගෙන බාප්පා නැවත කතාකරන්නට විය.
"මම මේ දවස්වල ජොත්ෂ්‍යය ඉගෙන ගන්නවා."
"පන්ති යනවාද?" මම ඇසුවෙමි.
"නැහැ නැහැ...!!! මම කොහොමත් ජොතිෂ්‍යය විද්‍යාව ගැන දැනගෙන හිටියේ. මම දැන් ස්වයං අධ්‍යනයක් කරනවා"
"ජොතිෂ්‍යය කියන්නේ විද්‍යාවක්ම නෙවෙයි. මිනිස්සුන් ගේ අත්දැකීම් සහ පරිකල්පනය උඩ ඉතිහාසය පුරාවට පෝෂණය වුනු ගණිත ක්‍රමයක්."
මම ජොතිෂ්‍යය ගැන මගේ අවංක අදහස් ප්‍රකාශ කලෙමි.
"අන්න ඔයාට වැරදිච්ච තැන! ජොතිෂ්‍යය කියන්නේ තාරකා විද්‍යාව සහ ගණිතය එකතුවෙන් හැදිච්ච උතුම් විද්‍යාවක්."
මම හිස සලා මගේ විරුද්ධත්වය ප්‍රකාශ කලෙමි.
"හරි ඔයා කියන්න ඔය ජොතිෂ්‍යය විශ්වාස කරනවාද නැද්ද කියලා?"
එය තරමක අපහසු ප්‍රශ්නයක් විය. මම කුඩාකල මගේ හඳහන බැලූ දෛවඥයෝ මා සිවිල් සේවයේ උසස් රැකියාවක් කරන බව අනාවැකි කොලවල දැක ඇත්තෙමි. මා කලා උපාධියට ඉගෙනීමට විශ්ව විද්‍යාලයට තේරුණේ ජොතිෂ්‍යය නිසා නොවන බවද මම තරයේ ඇදහූයෙමි. එහෙයින්ම මට ජොතිෂ්‍යය විශ්වාස කිරීමට අවශ්‍ය නොවීය.
"මම විශ්වාසා කරන්නේ, ඔය අනාවැකිවල හොඳක් තියෙනවානම් ඒවායින් හිතට ධෛර්යය ගන්න එක හොඳයි. නමුත්... නමුත්... ඔය සමහර අනාවැකිවල තියෙන බොරුවලවට අහුවෙලා පූජා තියතියා, බාර වෙවී හිතින් දුක්විඳ විඳ සල්ලිත් නාස්ති කරන එකට මම විරුද්ධයි."
"නමුත්... හෙනහුරු ලැබුවම ඝන දෙවියන්ටත් උණ් බට කොළ කන්න උනා කියලා ඔයා අහලා ඇතිනේ..." මාමාගේ ස්වරයා ජයග්‍රාහීය. බාප්පා අරඹන්නට යන්නේ ජොතිෂ්‍යය පිලිඹඳව පාඩමක්දෝයි මට සිතුනි.
"කෙනෙක් ගේ අත බලලා, එයාගේ උපන් වෙලාව බලලා හොඳ දෛවඥයකුට කියන්න පුළුවන් එයාගේ උපන් වෙලාව බලලා හොඳ දෛව්ඥයකුට කියන්නන පුළුවන් එයාගේ ඉරණම මොකක් වෙයිද කියලා?"
මම ඊට විරුද්ධ වීමි. "එහෙම වෙන්නේ කොහොමද...? එහෙනම් මාමා නියතිවාදියෙක්! බුදු හාමුදුරුවෝ නියතිවාදය ප්‍රතික්ෂේප කලා. හේතුව පැවතීම නිසා ඇතිවන ඵල්ය හේතුව නැතිකිරීමෙන් නැතිකරන්න පුළුවන්..!"
"හරි! ඔයා පිළිගන්නේ නැහැනේ. දෙන්න මට ඔයාගේ දකුණු අත?" බාප්පා ඔහු හිඳගෙන සිටි පුටුව මා ලඟට කිට්ටු කරගනිමින් පැවසීය.
මාමා උඩ සාක්කුවෙන් ගත් කණ්ණාඩි කොපුව දිගහැර කණ්ණාඩිය එළියට ගෙන පැළැඳගත්තේය. මඳ වේලාවක් මාගේ අත නිරීක්ෂණයෙන් පසු ඔහු සිය ප්‍රතිඵල නිකුත් කරන්නට පෙර උගුර පෑදුවේය. මම එකම නිසල සිනහව මුවග රඳවාගෙන බලා සිටියෙමි. අවට සිටි අයගේ අවධානය්ද මේ සාස්තර කීමට යොමුවුයේ නිතැතිනි.
"ඔයාට සමාජයේ උගත් කෙනෙක් වෙන්න පුළුවන්. හැබැයි ධනවත් බැහැ. කවදාමත්ම ධනවතෙක් වෙන්න බැහැ. අන්න ඒක මතක තියා ගන්න. යන්තමින් ජීවිතය ගැටගහගන්න පුළුවන් වෙන තරමට තමයි මුදල් හදල් ලැබෙන්නේ. සැප වාහන, හොඳ ගෙවල් දොරවල්, රූමත් බිරින්ඳෑ කෙනෙක් හෙම ලැබෙන්නේ නැහැ. කවදා හරි ලොකු ණය කාරයෙක් වෙන්නත් පුළුවන්. විශේෂයෙන් අවුරුදු 30 - 35 කාලයෙදී මුදල් හදල් පාවිච්චියේදී පරිස්සම් වෙන තරමට හොඳයි."
සිය බැරෑරුම් දෑස් නාසය අගටම වැටුණු කණ්ණාඩියට ඉහළින් මෙහෙයවමින් බාප්පා කියාගෙන ගියේය. මේ සාස්තර කීම දෙස අවට සිටි අම්මා සහ ඥාති සොයුරන් හා සොයුරියන් බලා සිටින බවත් අසා සිටින බවත් ඔවුන්ගේ මුවඟ නැඟී තිබුණු බවත් මම දුටුවෙමි.
"ඇති!! ඇති!!" මම අත ඇද ගතිමි. තවත් බලාගෙන හිටියොත් මේ මනුස්සයා තව මොනවා කියයිද දන්නේ නැහැ" මම මට කියා ගතිමි.
"ඇයි! ඇයි! කලබල උනේ. ජීවිතය ඔහොම තමඉ..."
"තමන්ගේ ඉරණම පිළිගන්න බැරි අය අද කාලයේ විතරක් නෙවෙයි. බුද්ධ කාලයෙදිත් හිටියා."
මා සිත කේන්තියෙන් පිරීගියද, එය පිට කිරීමට සුදුසු විදියක් සෙවීමට මට සිදුවිය.
"ඔය ඔක්කොම බොරු කරන්න පුළුවන් උත්සාහයයි, ධෛර්යයි, ආත්ම විශ්වාසයයි තියෙනවානම්!"
"මම බැහැ කියන්නේ කරුණු ඇතිව... පොත්පත්වල තියෙනවා එක එක මනුස්සයාගේ ජීවිත කතාවල සිදුවීම් සමඟ ඒ අයගේ ජොතිෂ්‍යය විද්‍යාත්මක සිදුවීම් හරියටම එකට එක ගැලපෙන බව... මහත්මා ගාන්ධි, ඒබ්‍රහම් ලින්කන් වගේ අය උපතින්ම සාහසිකයකු අතින් මරණයට පත්වෙන්න උරුම කරගෙන ආපු අය."
"ඒවා මම දන්නේ නැහැ. මාමා මම ගැන කියපුවා මම බොරු කරලා පෙන්වනවා! මම කවදා හරි ධනවතෙක් වෙනවා. මාමා කියපු හැම දෙයක්ම මම ලබා ගන්නවා. අන්න එදාට මාමා බලාගන්න!!!"
මා කියූ විදිය සැර වැඩි වූවා විය හැක. අම්මා මැදට පැන "පුතා දැන් ඔය ඇති. බප්පත් එක්ක කට ගහගෙන යන්න එපා" කීවාය.
මා කට ගහගෙන නොගිය බව මම දනිමි. මාමා සමඟ සංවාදයට එක්වූයේ මිතුරෙකු සමඟ ලෙසින්ම් වූ විවෘත බවකිනි. කතා බහේදී මා වාදයට පටලවා ගත්තේද මාමාය. අම්මාගේ අණ කිරීම නොරිස්සූ මමවහා එතැනිනි ඉවත්වීමි.
"පුතා එයාගේ වයසේ හැටියට ගොඩක් හොඳින් ලෝකය ගැන දන්නවා. දන්නෙ නැද්ද දැන් ඉන්න කොල්ලො... ජොතිෂ්‍යය වගේ දේවල් එගොල්ලන්ට හරි යන්නෙ නෑ."
අම්මාට ප්‍රතිඋත්තර බඳිමින් මාමා පවසනු මට යන්තමට ඇසුනි.
නිවාඩු දිනවලදී තම පෞද්ගලික පුස්තකාලයේ පොත්පත් කියවීමට මා එවන මෙන්ද අම්මාට මාමා කියූබව මා දැන ගත්තේ පසු දිනකය. එය අප ශාස්ත්‍රීය කරුණු ගැන කරන් ලද වාදයන්හි ආරම්භය මිස අවසානය නොවූයේ එහෙයිනි.
මාමා දින පොතෙහි යමක් සටහන් කරයි. ඔහුගෙ අත හසුරුව ලියන්නේ මහත් වෙහෙසක් ගනිමිනි.
හදිසියේම මා රෝගී වූයේ ඔහුගේ මොළයේ රුධිරනලිකාවක ලේ කැටිත්තක් සිර වීමෙනි. දොස්තරවරු පැවසූයේ ජීවිතය බේරා ගත හැකි නමුත් ඔහුගේ මතකය තදින්ම දුර්වල වන බවයි. මුල සිටම එදිනෙදා දේ කිරීමට පුහුණු වීමට සිදුවන බවත්, කියවීම ලිවීම මුල සිට පුරුදු විය යුතු බවත් ඔවුන්ගේ ඇදහීම විය.
මාසයක් පමණ් කාලයක් ඔහු රෝහලෙහි රැඳී ප්‍රතිකාර ගන්නා අතරතුර මාද රත්‍රියයන්හිදී ඔහුට අවතෙව සඳහා නැවතී සිටියෙමි. වෙනදා අතොරක් නැතිව විවිධ මාතෘකා ඔස්සේ වචන මෙහෙයවන මුව ඇදවී ගොස් තිබුණි. තියුණු පරිකල්පනයන්ට ගැලපෙමින් වෙනස්වන ඩෑස, එක එල්ලේ පතිතිවන හිරු එලියෙන් සැඟවෙන්නක් පරිදි රෝගී තත්වය තුල සැඟව තිබුණි. මේ ඉන්නේ ඔහු තුල සිටි උගතා මරදැමීමෙන් ඉතුරු වන පොත්තක් ලෙසිනි මාහට ඔහුගේ වෙනස දැනෙන්නට වූයේ.
චිතික්සකයන්ගෙ සහයෙන් කෙමෙන් නිසි පරිදි අතපහසුරුවන්නටත්, කතා කරන්නටත් මාමා උගත්තේ මහත් වෙහෙසක් දරමිනි. තමා සතු මුළු මහත් පුස්තකාලයේම තිබූ සියළු පොත් කියවා ඒ ඒ කරුණු මේ මේ පොත් වල මේ මේ තන්හි ඇතැයි කියන්නට හැකිවතිබූ මාමාට මුල සිට වචන ඉගෙන ගන්නටත් වචන එකතු කර වාක්‍ය තනා ගන්නටත් සිදුවිය. පෙර පුරුද්ද බලවත් වීම නිසාදො මාමාගේ සුවවීම වේගවත් විය.
වසරක් තුල පත්තරය කියවන්නටත් ගණන් හදන්නටත් හැකිවීම ඊට සාක්ෂි දරයි. එසේ නමුදු මාමා තුල පෙර විසූ උගතා, බුද්ධිමතා යලි බිහි නොවූ බව කිව යුතුය.
"මේ දවස් වල මොනවාද කියවන් පොත්" මම නිහඬ බව බින්දෙමි.
"මම මේ දවස්වල ජොතිෂ්‍යය ඉගෙනගන්නවා..." මා බලාපොරොත්තු සහගත හඬකින් පැවසීය.
"මාමා ජෝතිෂ්‍යය විශ්වාස කරනවාද?" මම ඇසුවේ බාප්පාට පෙර දිනක අප අතරවූ සංවාදය මතකක් නැතිබව සිහි කරමිනි.
"මමද..., ඒක හරියටම කියන්න බැහැ..."
"ඒකට.... මේ... මේ... මොකක්ද...."
මාමා කතා කරන විට සිහි කර ගැනීමට අපහසු වචන සිහි කර ගන්නට උදවු කිරීම අපගේ සිරිත විය. නමුත් මෙවර මටද ඔහුගේ අදහස තෙරුම් ගත නොහැකිවිය.
"අර.. අර..."
අවසානයේදී ඔහු ඔහුගේ වෑයම අත හළේය.
"සමහර අදහස් වලට... වචන එන්නේ නැහැ..." මාමා හාන්සි පුටුවේ දිග ඇදෙමින් පැවසීය. නොපහන් හැන්ගුමින් තම කණ්ණාඩි කුට්ටම ගලවා කමිස කෙළවර පිසදා නැවත දමාගත්තේය. මළ හිරුගේ අවසාන කිරණ කිහිපයක් ජනේලය හරහා බාප්පාගේ මුහුණට වැටී තිබේ. ඔහුගේ දෑස මලානිකය. ඒ දෑස ඉරිදා පත්තරයේ පිටු අතර සෙමෙන් එහෙත් නොනැවතී ගලා යයි. කාමරයේ කෙළවරවූ විශාල බට්ටා ඔරලෝසුවේ සටහන් වූයේ සවැනි හෝරාව වියයුතුය.
අවසාන් විභාගයට තව ඇත්තේ දින කිහිපයකි. නැවත ගෙදර ගොස් පොත් අතරට විය යුතුය. මම දීඝනිකාය පළමු කාණ්ඩය පරෙස්සමට වැහුවෙමි.
මගේ මුල්ම සිංහල බ්ලොග් පොස්ට් එක.
මගේ මුල්ම සිංහල බ්ලොග් පොස්ට් එක।
If you cannot see the above in Sinhala language, you browser needs following package installed in your computer. You can down load it from here.
I'm using the downloaded version of real time Unicode converter from UCSC. You can access it from here.
එන්න සිංහලෙන් කියවන්න.
If you cannot see the above in Sinhala language, you browser needs following package installed in your computer. You can down load it from here.
I'm using the downloaded version of real time Unicode converter from UCSC. You can access it from here.
එන්න සිංහලෙන් කියවන්න.
